Kodeks pracy definiuje telepracownika jako osobę, która regularnie wykonuje pracę poza zakładem pracy, wykorzystując do tego środki komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną. W praktyce telepracownik może pracować w dowolnym miejscu, np. w domu lub biurze coworkingowym, ważne jest tylko to, aby rezultaty swojej pracy regularnie, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, przekazywał pracodawcy.
Zasady zatrudnienia
Fakt, że pracownik będzie wykonywał obowiązki służbowe w formie telepracy, może być uzgodniony z pracodawcą zarówno na etapie podpisywania umowy (wówczas w umowie dodatkowo określa się warunki wykonywania pracy), jak i w trakcie zatrudnienia. W tym drugim przypadku zmiana warunków zatrudnienia może nastąpić na mocy porozumienia stron, z inicjatywy pracownika lub też pracodawcy. Należy przy tym pamiętać, że pracodawca powinien, w miarę możliwości, uwzględnić wniosek pracownika dotyczący wykonywania pracy w formie telepracy.
Jeżeli wykonywanie obowiązków służbowych w formie telepracy nie spełni oczekiwań którejkolwiek ze stron lub też z innych względów jedna ze stron będzie chciała powrócić do tradycyjnego systemu pracy, w terminie trzech miesięcy od dnia podjęcia pracy w formie telepracy każda ze stron może wystąpić z wiążącym wnioskiem dotyczącym zaprzestania wykonywania pracy w formie telepracy i przywrócenia poprzednich warunków wykonywania pracy, nie dłużej jednak niż w ciągu 30 dni od dnia otrzymania wniosku. Jeżeli jednak wniosek pracownika będzie złożony po upływie tego terminu, pracodawca powinien, oczywiście w miarę możliwości, uwzględnić ten wniosek.
Wiele osób z pewnością zastanawia, czy telepracownicy mają prawo do urlopu. Tak jak każdy pracownik zatrudniony na umowę o pracę mają oni prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego. Ze względu jednak na zadaniowy charakter wykonywanej przez nich pracy, w związku z planami urlopowymi pracownika pracodawca powinien uwzględnić mniejszy zakres obowiązków w miesiącu, w którym pracownik planuje np. 2-tygodniowy urlop.
Zatrudnienie telepracownika wymaga od pracodawcy pewnych zobowiązań: pracodawca powinien dostarczyć pracownikowi sprzęt niezbędny do wykonywania pracy w formie telepracy. Ponadto jest też zobowiązany do ubezpieczenia tego sprzętu oraz pokrycia kosztów związanych z jego instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją. Powinien też zapewnić telepracownikowi pomoc techniczną i niezbędne szkolenia w zakresie obsługi sprzętu.
Kontrola telepracownika
Pracodawca, biorąc pod uwagę charakter telepracy, ma prawo kontrolować pracownika zarówno pod względem rezultatów wykonywanej pracy, jak i sposobu wykonywania obowiązków służbowych. Jeżeli telepraca jest wykonywana w domu, to dodatkowo pracodawca ma prawo przeprowadzać kontrolę w celu konserwacji, inwentaryzacji, serwisowania lub też w razie potrzeby – naprawy oraz instalacji sprzętu. Dodatkowo pracodawca ma również prawo kontrolować warunki bezpieczeństwa i higieny pracy, jakie występują w miejscu wykonywania obowiązków służbowych przez telepracownika. W przypadku pierwszej kontroli z zakresu bhp pracodawca wykonuje ją jeszcze przed rozpoczęciem telepracy i na wniosek pracownika. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż kontrola pracodawcy nie powinna naruszać prywatności telepracownika. Praktycznym rozwiązaniem jest sporządzenie odrębnej umowy, która reguluje zasady kontroli wykonywania pracy przez telepracownika.Kontrola może być przeprowadzona tylko wówczas, gdy pracownik wyrazi na to zgodę. Może on to jednak zrobić w dowolnej formie, nawet za pośrednictwem środków komunikacji zdalnej, choćby przez telefon. Taka jednorazowa zgoda pracownika upoważnia pracodawcę do wielu niezapowiedzianych kontroli w okresie zatrudnienia i wykonywania obowiązków służbowych przez telepracownika.
Telepraca staje się coraz popularniejsza, mimo to wielu pracodawców nadal ma opory z jej wprowadzaniem. Być może w krótce pojawią się kolejne regulacje prawne, które zachęcą pracodawców do zdalnego zatrudniania pracowników. Jest to bowiem doskonałe rozwiązanie dla osób, które mają problem z wykonywaniem obowiązków służbowych poza miejscem swego zamieszkania, np. młodych matek czy też osób niepełnosprawnych.
Więcej praktycznych artykułów i najnowszych wiadomości z rynku pracy można znaleźć na: https://www.facebook.com/zielonalinia19524.
Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
Joanna Niemyjska (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia)
