Informacje zamieszczone w "Zgłoszeniu do ubezpieczenia" dotyczące wielkości gospodarstwa rolnego, daty rozpoczęcia działalności rolniczej, osób pracujących w gospodarstwie, ewentualnie podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu, stanowią podstawę do rejestracji rolnika jako płatnika składek oraz do wydania decyzji w zakresie podlegania ubezpieczeniu społecznemu samego rolnika, jego współmałżonka oraz domowników, wykonujących pracę w gospodarstwie rolnym, a w przypadku żony rolnika również w jego gospodarstwie domowym. Dlatego też "Zgłoszenie do ubezpieczenia" zobowiązani są składać wszyscy rolnicy, bez względu na to, czy sami spełniają warunki do objęcia ich ubezpieczeniem w trybie obowiązkowym, ewentualnie, czy wyrażają chęć przystąpienia do ubezpieczenia na wniosek. Przy zgłaszaniu do ubezpieczenia domownika, wykonywanie pracy na rzecz rolnika powinno być potwierdzone zgodnymi oświadczeniami rolnika i domownika. Jednakże sama czynność zgłoszenia do ubezpieczenia jest tylko czynnością wtórną wobec istnienia obowiązku ubezpieczenia. Oznacza to, że niezależnie od czasu, w którym zgłoszenie to zostanie dokonane, objęcie ubezpieczeniem następuje również za okresy minione, w których spełnione były warunki ustawowe.
Do objęcia ubezpieczeniem na wniosek niezbędne jest wyraźne wyrażenie woli, a w szczególności zakresu ubezpieczenia i czasu jego trwania. W związku z powyższym do "Zgłoszenia do ubezpieczenia" powinien być dołączony "Wniosek o objęcie ubezpieczeniem społecznym rolników" podpisany zarówno przez osobę bezpośrednio zainteresowaną, jak i rolnika, na rzecz którego ta osoba wykonuje pracę. Występując o objęcie ubezpieczeniem osoby, za którą rolnik będzie opłacał składki, tj. współmałżonka nie będącego współposiadaczem gospodarstwa rolnego lub domownika, składając swój podpis na "Wniosku" rolnik potwierdza fakt wykonywania przez te osoby pracy w gospodarstwie rolnym, a w przypadku żony również w gospodarstwie domowym.
Dla ułatwienia dokonania jednoznacznych ustaleń dotyczących podlegania ubezpieczeniu, przy dokonywaniu zgłoszenia wskazane jest okazanie dokumentu określającego powierzchnię posiadanych użytków rolnych, wyrażoną zarówno w ha fizycznych, jak i ha przeliczeniowych. Każdy fakt objęcia ubezpieczeniem, jak i ustania ubezpieczenia, jest potwierdzany decyzją Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego lub decyzją wydaną z jego upoważnienia. W sytuacji, gdy rolnik nie dopełnił obowiązku terminowego zgłoszenia do ubezpieczenia, bądź uchyla się od przedłożenia dowodów świadczących o nieistnieniu obowiązku ubezpieczenia, decyzja o podleganiu ubezpieczeniu wydawana jest z urzędu. Decyzja ustalająca podleganie ubezpieczeniu stanowi ponadto podstawę żądania zapłaty składek.
