Zgodnie z brzmieniem nowego art. 2 w/w aktu prawnego, pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Pracownik, który nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, pod warunkiem, że okres ten wynosi co najmniej 6 miesięcy. Przepracowanie co najmniej 6 miesięcy warunkujących nabycie prawa do wynagrodzenia rocznego nie jest wymagane w przypadkach:
- nawiązania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego z nauczycielem i nauczycielem akademickim zgodnie z organizacją pracy szkoły (szkoły wyższej),
- zatrudnienia pracownika do pracy sezonowej, jeżeli umowa o pracę została zawarta na sezon trwający nie krócej niż trzy miesiące,
- powołania pracownika do czynnej służby wojskowej albo skierowania do odbycia służby zastępczej,
- rozwiązania stosunku pracy w związku z:
– przejściem na emeryturę, rentę szkoleniową albo rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie rehabilitacyjne,
– przeniesieniem służbowym, powołaniem lub wyborem,
– likwidacją pracodawcy albo zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy,
– likwidacją jednostki organizacyjnej pracodawcy lub jej reorganizacją,
- podjęcia zatrudnienia:
– w wyniku przeniesienia służbowego,
– na podstawie powołania lub wyboru,
– w związku z likwidacją poprzedniego pracodawcy albo ze zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących tego pracodawcy,
– w związku z likwidacją jednostki organizacyjnej poprzedniego pracodawcy lub jej reorganizacją,
– po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej albo po odbyciu służby zastępczej,
- korzystania:
– z urlopu wychowawczego,
– z urlopu macierzyńskiego,
– z dodatkowego urlopu macierzyńskiego,
– z urlopu ojcowskiego,
– z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
– z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
– z urlopu dla poratowania zdrowia,
– przez nauczyciela lub nauczyciela akademickiego z urlopu do celów naukowych, artystycznych lub kształcenia zawodowego,
- korzystania z urlopu rodzicielskiego,
- wygaśnięcia stosunku pracy w związku ze śmiercią pracownika.
Nowelizacja przepisów dotyczy wprowadzenia zasad pozwalających na przyznanie 13 pensji także tym pracownikom, którzy korzystali z urlopu macierzyńskiego z dodatkowego urlopu macierzyńskiego, z urlopu ojcowskiego, z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, z urlopu dla poratowania zdrowia, a także z urlopu rodzicielskiego. Przepracowanie przynajmniej 6 miesięcy uprawniających osoby z powyższej grupy do otrzymania trzynastki nie będzie zatem koniecznej. Pamiętajmy, że nowa regulacja znajduje zastosowanie przy ustalaniu prawa do trzynastej pensji przysługującej za 2012 r. Wynagrodzenie roczne niewypłacone w ciągu pierwszych 3 miesięcy 2013 r. pracownikom, wobec których nie wymaga się przepracowania u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy w roku kalendarzowym (z powodu korzystania np. z urlopu macierzyńskiego), należy wypłacić nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie zmienionej ustawy (art. 2 ustawy o zmianie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej z 10 maja 2013 r.)
Dodatkowe wynagrodzenie roczne ma charakter premii. Tak więc w odróżnieniu od wynagrodzenia zasadniczego nabycie prawa do premii może być uzależnione nie tylko od należytego wywiązywania się z obowiązków ale i od innych przesłanek. Okresy przepracowane należy rozumieć jako okresy faktycznie (efektywnie) przepracowane u danego pracodawcy. Należy więc przyjąć, że z redakcji art. 2 ustawie o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników sfery budżetowej wynika, iż wyliczenie wymienionych w jej art. 2 ust. 3 przypadków, w których przepracowanie co najmniej 6 miesięcy nie jest wymagane ma charakter wyczerpujący.
Musimy jednak pamiętać także o regulacji art. 3 w/w aktu prawnego – Pracownik nie nabywa prawa do wynagrodzenia rocznego w przypadkach:
- nie usprawiedliwionej nieobecności w pracy trwającej dłużej niż dwa dni,
- stawienia się do pracy lub przebywania w pracy w stanie nietrzeźwości,
- wymierzenia pracownikowi kary dyscyplinarnej wydalenia z pracy lub ze służby,
- rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
