Choć ubezpieczenia OC z tytułu prowadzonej działalności są popularne wśród przedsiębiorców, należy pamiętać o kilku ich elementach ubezpieczenia, od których często zależy skuteczność przeniesienia odpowiedzialności na zakład ubezpieczeń.
Przede wszystkim w większości ubezpieczeń oferowanych na polskim rynku odpowiedzialność pracodawcy z tytułu wypadku przy pracy nie podlega ochronie w podstawowej wersji ubezpieczenia. Aby przenieść ryzyko odpowiedzialności na zakład ubezpieczeń, konieczne jest zawarcie ubezpieczenia OC w wersji rozszerzonej, która zawiera ochronę na wypadek odpowiedzialności pracodawcy z tytułu wypadku przy pracy. Warto również szczegółowo rozważyć zakres wyłączeń odpowiedzialności ubezpieczyciela, które niekiedy mogą obejmować przyczyny wypadków przy pracy. Wówczas konieczne jest dalsze rozszerzenie ubezpieczenia o dodatkowe klauzule ograniczające zakres wyłączeń.
Warto także zwrócić uwagę na czasowy zakres ochrony wynikający z umowy ubezpieczenia. Okres obowiązywania umowy ubezpieczenia to tzw. okres ubezpieczenia. Zwykle trwa on rok. Faktyczny okres odpowiedzialności ubezpieczyciela nie musi jednak pokrywać się z okresem ubezpieczenia. I tak, zależnie od rozwiązania przyjętego w danej umowie, ubezpieczyciel odpowiada, jeżeli w okresie ubezpieczenia:
- wystąpiło zdarzenie wywołujące szkodę albo
- wystąpiła szkoda, albo
- szkoda ujawniła się, albo
- szkoda została zgłoszona.
Przyjęcie każdego z tych rozwiązań prowadzi do różnych skutków i w konsekwencji może być decydujące przy ustaleniu, czy ubezpieczyciel przejmie odpowiedzialność pracodawcy związaną z konkretnym wypadkiem przy pracy.
W pierwszym przypadku o odpowiedzialności ubezpieczyciela decyduje wystąpienie zdarzenia, które spowodowało wypadek przy pracy, nie zaś samego wypadku. W praktyce pomiędzy tymi zdarzeniami może upłynąć dużo czasu.
Jeśli chodzi o drugi i trzeci przypadek, różnice między nimi w kontekście wypadków przy pracy nie powinny prowadzić do istotnych zmian w zakresie odpowiedzialności ubezpieczyciela. W praktyce bowiem moment wypadku przy pracy (tj. moment wystąpienia szkody) jest często równoznaczny z momentem ujawnienia się szkody. Inaczej może być w przypadku chorób zawodowych, przy których szkoda często ujawnia się znacznie później niż samo zachorowanie.
W czwartym przypadku odpowiedzialność ubezpieczyciela jest niezależna od czasu, w którym nastąpił wypadek. Powstaje ona wówczas, gdy w okresie ubezpieczenia poszkodowany zgłosi swe roszczenie wobec pracodawcy. Istotne jest przy tym, że dopóki pracownik nie wystąpi z roszczeniem, pracodawca nie może, nawet warunkowo, wystąpić ze stosownym roszczeniem do ubezpieczyciela.
Michał Steinhagen, praktyka ubezpieczeniowa kancelarii Wardyński i Wspólnicy
