Podmiotem zobligowanym do zgłoszenia ubezpieczenia w przypadku zatrudnienia studenta na umowę o pracę jest pracodawca. W przypadku zaś zawarcia ze studentem lub uczniem (w każdym wypadku nie później niż do ukończenia przezeń 26. roku życia) umowy o dzieło i umowy-zlecenia nie odprowadza się do ZUS żadnych składek. Natomiast w sytuacji prowadzenia własnej działalności gospodarczej – zobowiązanym jest student.W drugiej kolejności konieczność zgłoszenia studenta (nie później niż do osiągnięcia przez niego 26. roku życia) do ubezpieczenia spoczywa na rodzicach, jednak tylko w przypadku braku umowy o pracę studenta lub prowadzenia przezeń własnej działalności gospodarczej. Wówczas rodzice zgłaszają dziecko do swojego ubezpieczenia.
Obowiązek zgłoszenia studenta do ubezpieczenia może również spoczywać na uczelni w sytuacji, gdy:
– student ukończył 26-ty rok życia,
– nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu.
Powyższe zobowiązanie uczelni powstaje po immatrykulacji, z momentem złożenia przez studenta oświadczenia o niepodleganiu obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu.
Wskazana kolejność zgłoszeń do ubezpieczenia nie oznacza wszakże niemożności dodatkowego ubezpieczenia komercyjnego, np. od nieszczęśliwych wypadków.
Z punktu widzenia studenta niezwykle istotne jest brzmienie art. 67 ust. 5 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zgodnie z którym prawo do świadczeń opieki zdrowotnej studenta wygasa po upływie 4 miesięcy od zakończenia studiów.
Dodatkowo w przypadku studenta, który zaliczył ostatni rok studiów i nie złożył egzaminu dyplomowego w terminie obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego wygasa z dniem 30 września. W takim przypadku, aby nadal podlegać obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego należy: zarejestrować się w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna, podjąć pracę, ubezpieczyć się dobrowolnie lub zostać objętym ubezpieczeniem osoby pracującej.
Warto również zaznaczyć, że studenci pochodzący z krajów UE mogą korzystać z opieki zdrowotnej na takich samych zasadach jak polscy obywatele, którzy są ubezpieczeni. W przypadku osób zamierzających rozpocząć studia w Polsce, a pochodzących z państw spoza Unii Europejskiej, przewidziana została możliwość podpisania umowy o Dobrowolnym Ubezpieczeniu Zdrowotnym z dyrektorem właściwego (ze względu na miejsce pobierania nauki) oddziału wojewódzkiego NFZ. Do zawarcia umowy niezbędne jest przedstawienie zaświadczenia ze szkoły o tym, że dana osoba ma status studenta. Wówczas składki ubezpieczeniowe wnosi się do NFZ. W przypadku zaś polskich studentów zamierzających podjąć naukę w innym państwie członkowskim UE należy wyrobić w odpowiednim oddziale NFZ Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), która upoważnia do świadczeń zdrowotnych.
