Zgłosiłam się zatem do przychodni, w której leczy się mąż z prośbą o udostępnienie jego akt. Pracownik administracyjny odmówił mi udzielenia jakichkolwiek informacji, tłumacząc, iż wydanie kopii odbywa się wyłącznie na pisemny wniosek uprawnionego. Czy to prawda? Czy nie można wydać kopii dokumentacji na życzenie żony? Czy istnieją przepisy regulujące procedurę udostępniania dokumentacji medycznej przez placówki? Magda.
Szanowna Pani Magdo!
Problem, który Pani poruszyła dotyczy coraz większej liczby pacjentów i ich rodzin, dlatego warto przyjrzeć się mu bliżej. Procedurę udostępniania dokumentacji medycznej regulują przepisy Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Zgodnie z jej art. 23 ust. 1 pacjent ma prawo dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych. Aby uzyskać wgląd należy złożyć wniosek do podmiotu zarządzającego zakładem opieki zdrowotnej. Do wniosku należy dołączyć dokumenty, które potwierdzają nasze uprawnienie do przeglądania dokumentacji medycznej w czyimś lub w swoim imieniu. Dokumentacja zostanie nam udostępniona na podstawie pozytywnej decyzji osoby zarządzającej zakładem lub innej – lecz przez nią upoważnionej.
We wniosku (którego formularz powinien być udostępniony w placówkach leczniczych lub na ich stronach internetowych) należy podać:
- nazwę placówki opieki zdrowotnej,
- wskazanie jej siedziby oraz pełnej nazwy,
- dane osobowe dotyczące pacjenta, pozwalające na odnalezienie akt w archiwum wraz z informacją, w jakim czasie i jakim oddziale, przebywał w placówce,
- nazwę poradni ambulatoryjnej, w której leczony był pacjent,
- w przypadku, gdy pacjentem jest osoba nie mająca zdolności do czynności prawnych (małoletnie dziecko, osoba ubezwłasnowolniona albo niezdolna do świadomego wyrażenia zgody) należy podać dane osobowe jej przedstawiciela ustawowego i miejsce jego zamieszkania.
Warto wiedzieć, że dokumentacja medyczna może być nam udostępniona w kilku formach, dlatego placówka medyczna wydaje wyciągi, odpisy lub kopie akt. Ponadto są one dostępne do bezpośredniego wglądu w placówce udzielającej świadczenia zdrowotne, a także poprzez wydanie oryginału dokumentów za pokwitowaniem odbioru i z zastrzeżeniem ich zwrotu po wykorzystaniu, jeżeli uprawniony organ lub podmiot żąda udostępnienia oryginałów tej dokumentacji.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, prawo dostępu do dokumentacji medycznej ma zawsze pacjent oraz osoba będąca jego przedstawicielem ustawowym (rodzice, opiekunowie). Oprócz nich pacjent mający zdolność do czynności prawnych może upoważnić inną osobę, która wówczas nawet po jego śmierci może żądać udostępnienia dokumentacji medycznej zmarłego (art. 26 ust. 1 Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta).
Pamiętaj: Za udostępnianie dokumentacji medycznej podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych może pobierać opłatę
Podstawa prawna: Art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 roku o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
Tym samym w razie śmierci pacjenta dostęp do dokumentacji ma wyłącznie osoba upoważniona przez pacjenta za jego życia.
Poza kręgiem osób najbliższych dla chorego, dostęp do dokumentacji mogą mieć na mocy aktów prawnych między innymi:
- podmioty zajmujące się świadczeniem opieki medycznej nad pacjentem, dla zachowania ciągłości opieki zdrowotnej,
- organy władzy publicznej, w tym NFZ, organy samorządu zawodów medycznych,
- organy wymiaru sprawiedliwości i minister właściwy do spraw zdrowia,
- organy rentowe oraz zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności, w związku z prowadzonym postępowaniem,
- zakłady ubezpieczeń – lecz tylko za zgodą wyrażoną przez pacjenta.
W opisywanej przez Panią sytuacji administracja placówki medycznej miała podstawy, by odmówić udzielenia dostępu do dokumentacji medycznej małżonka. Przede wszystkim należy pamiętać, iż placówki zdrowotne są administratorami danych osobowych pacjentów i muszą przestrzegać zapisów ustawy o ochronie danych osobowych.
W świetle obowiązujących przepisów prawa fakt pozostawania w związku małżeńskim z pacjentem nie jest przesłanką wystarczającą do udzielania tego typu informacji. Niezbędne w tym aspekcie jest pisemne upoważnienie przez pacjenta, w którym wskazuje wprost osobę, mogącą w jego imieniu uzyskać dostęp do dokumentacji dotyczącej jego stanu zdrowia. Na marginesie należy wspomnieć, że Rzecznik Praw Pacjenta postuluje zmianę wskazanego stanu rzeczy, po-przez wprowadzenie domniemania zgody na udostępnianie dokumentacji małżonkowi pacjenta w braku odmiennego oświadczenia.
Przypominam, iż w przypadku wystąpienia problemów z wydaniem dokumentacji medycznej, jej nierzetelnym prowadzeniem czy innymi roszczeniami mogą Państwo skorzystać z pomocy Rzecznika Praw Pacjenta.
Iwona Głowala – Grupa Doradcza Prawno-Medyczna (GDPM)
