- Reklama -
czwartek, 21 listopada 2024
- Reklama -
Więcej
    Strona głównaPrawoOrzecznictwoUdział pokrzywdzonego w czynnościach śledztwa

    Udział pokrzywdzonego w czynnościach śledztwa

    Prowadzenie śledztwa niesie ze sobą pewne prawa dla pokrzywdzonego. Może on bowiem, zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego, dokonywać w ramach śledztwa niektórych czynności procesowych. Zgodnie z treścią art. 299 KPK, pokrzywdzony jest stroną w każdym postępowaniu przygotowawczym. Z kolei art. 315 w/w aktu prawnego przewiduje, że pokrzywdzony i jego pełnomocnik mogą składać wnioski o dokonanie czynności śledztwa. Warto przy tym zaznaczyć, że stronie, która złożyła wniosek, oraz jej obrońcy lub pełnomocnikowi nie można odmówić wzięcia udziału w czynności, jeżeli tego żąda. Wiąże się to z pewnym obowiązkiem występującym po stronie organu prowadzącego śledztwo. Zgodnie z treścią art. 117 KPK, uprawnionego do wzięcia udziału w czynności procesowej zawiadamia się o jej czasie i miejscu, chyba że ustawa stanowi inaczej. Czynności nie przeprowadza się, jeżeli osoba uprawniona nie stawiła się, a brak dowodu, że została o niej powiadomiona, oraz jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że niestawiennictwo wynikło z powodu przeszkód żywiołowych lub innych wyjątkowych przyczyn, a także wtedy, gdy osoba ta usprawiedliwiła należycie niestawiennictwo i wnosi o nieprzeprowadzanie czynności bez jej obecności, chyba że ustawa stanowi inaczej. Usprawiedliwienie niestawiennictwa z powodu choroby oskarżonych, świadków, obrońców, pełnomocników i innych uczestników postępowania, których obecność była obowiązkowa lub którzy wnosili o dopuszczenie do czynności, będąc uprawnionymi do wzięcia w niej udziału, wymaga przedstawienia zaświadczenia potwierdzającego niemożność stawienia się na wezwanie lub zawiadomienie organu prowadzącego postępowanie, wystawionego przez lekarza sądowego. W razie niestawiennictwa strony, obrońcy lub pełnomocnika, których stawiennictwo jest obowiązkowe, czynności procesowej nie przeprowadza się, chyba że ustawa stanowi inaczej.

    Kolejnym uprawnieniem pokrzywdzonego na etapie prowadzonego śledztwa jest możliwość żądania dopuszczenia go do udziału w innych czynnościach śledztwa. W szczególnie uzasadnionym wypadku prokurator może jednak postanowieniem odmówić dopuszczenia do udziału w czynności ze względu na ważny interes śledztwa albo odmówić sprowadzenia oskarżonego pozbawionego wolności, gdy spowodowałoby to poważne trudności. Jak podkreśla J. Grajewski „Wniosek o dopuszczenie do udziału powinien precyzować, o jaką czynność procesową chodzi. Ustawa nie wymaga przytoczenia powodów, dla których strona chce uczestniczyć w określonej czynności. Natomiast przyczyny odmowy powinny być w postanowieniu sprecyzowane. Odmowa powinna być wyjątkiem, podyktowanym rzeczywistym i konkretnym interesem danego postępowania, wynikającym z okoliczności sprawy. Nie spełnia wymogów wniosku o dopuszczenie do udziału w czynnościach zdarzające się w praktyce sformułowanie zawarte w pismach przekazujących w załączeniu pełnomocnictwo procesowe, ograniczające się do zwrotu "i wnoszę o dopuszczenie mnie do udziału w czynnościach śledztwa". Instytucja z art. 317 § 1 KPK nie przewiduje generalnego uprawnienia do udziału we wszystkich czynnościach śledztwa lub dochodzenia, lecz jedynie w określonej, skonkretyzowanej przez stronę czynności. Reakcją prokuratora na ogólnikowy "wniosek" powinno być wezwanie osoby uprawnionej do wskazania, w jakich czynnościach chce uczestniczyć. Jest oczywiste, że wniosek strony powinien być złożony w takim terminie, by istniała realna możliwość jego uwzględnienia, zawiadomienia o tym zainteresowanego z podaniem czasu i miejsca przeprowadzenia tej czynności.”

    Niezależnie od w/w form udziału pokrzywdzonego w czynnościach śledztwa, może on na każdym etapie prowadzonego postępowania, podobnie zresztą jak obrońcy, pełnomocnicy i przedstawiciele ustawowi, przeglądać akta sprawy  i sporządzać z nich odpisy.

     

    POWIĄZANE ARTYKUŁY
    - Reklama -

    NAJPOPULARNIEJSZE