- Reklama -
czwartek, 21 listopada 2024
- Reklama -
Więcej
    Strona głównaPrawoUjawnienie tajemnicy państwowej to przestępstwo powszechne

    Ujawnienie tajemnicy państwowej to przestępstwo powszechne

    Na to postanowienie zażalenie złożył Prokurator Okręgowy. Na skutek apelacji prokuratora Sąd Okręgowy powziął następującą wątpliwość: Czy podmiotem stypizowanego w art. 265 § 1 k.k. przestępstwa ujawnienia tajemnicy państwowej jest wyłącznie osoba, która legalnie zapoznała się z tą tajemnicą (dysponent tajemnicy), czy też każdy, kto znając informację stanowiącą tajemnicę państwową ujawnia ją osobie nieupoważnionej, a zatem, czy przestępstwo to ma charakter indywidualny, czy powszechny? Wątpliwość tę przedstawił Sądowi Najwyższemu, który w odpowiedzi powziął uchwałę:
     
    Przestępstwo określone w art. 265 § 1 k.k. ma charakter powszechny, a zatem może być popełnione przez każdą osobę odpowiadającą ogólnym cechom podmiotu przestępstwa, która ujawnia informacje stanowiące tajemnicę państwową lub wbrew przepisom ustawy informacje takie wykorzystuje.
     
    Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2009 roku, sygn. akt I KZP 35/08
     
    W doktrynie powszechnie przyjmuje się, że ze względu na podmiot, przestępstwa dzieli się na powszechne (ogólnosprawcze) i indywidualne. Użycie w przepisie art. 265 § 1 k.k. zaimka „kto” bez jakiegokolwiek dalszego ograniczenia pozwala przyjąć – jak się też powszechnie wskazuje w doktrynie – że jest to przestępstwo powszechne, a więc takie, które może zostać popełnione przez każdą osobę odpowiadającą ogólnym cechom podmiotu przestępstwa. Zawężenia tego zakresu nie można dostrzec w opisie czynności wykonawczej. Jednakże należy podkreślić, że w teorii prawa zasadnie wskazuje się, że proces wykładni w fazie percepcyjnej należy przeprowadzić przez wszystkie typy dyrektyw, czyli dyrektywy wykładni językowej, systemowej i funkcjonalnej – niezależnie od tego, czy uzyskano już wcześniej jednoznaczność interpretowanych zwrotów, czy nie. W tym kontekście należy wrócić uwagę także na wzajemny stosunek art. 265 § 1 k.k. i określonego w art. 265 § 3 k.k. występku nieumyślnego ujawnienia tajemnicy państwowej. Ten ostatni czyn należy do przestępstw indywidualnych, bowiem popełniony być może tylko przez osobę, która zapoznała się ze stosowną informacją w związku z pełnieniem funkcji publicznej lub otrzymanym upoważnieniem. Wykładnia systemowa wewnętrzna prowadzi w tej sytuacji także do wniosku, że przestępstwo z art. 265 § 1 k.k. może być popełnione przez każdego, bowiem przepis ten nie zawiera ograniczeń podmiotowych wymienionych w § 3.
     
    Odnosząc się do wykładni funkcjonalnej Sąd Najwyższy wskazał zaś, iż ranga dóbr, które są chronione przez przepis art. 265 § 1 k.k., ich znaczenie dla społeczeństwa, a także fakt, że są to wartości, których zabezpieczenie warunkuje również bezpieczeństwo innych prawnie chronionych dóbr obywateli – uzasadnia szeroki zakres penalizacji zachowań, które w nie godzą. Uznać zatem należy, że również rezultaty wykładni systemowej i funkcjonalnej potwierdzają wypływający z wykładni językowej wniosek o powszechnym charakterze przestępstwa ujawnienia tajemnicy państwowej.
     
    POWIĄZANE ARTYKUŁY
    - Reklama -

    NAJPOPULARNIEJSZE