W dniu 10 stycznia 2015 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Regulacje tej ustawy mają przede wszystkim umożliwić skuteczne stosowanie dwóch unijnych rozporządzeń, tj.:
- rozporządzenia PE i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych, które będzie stosować się właśnie od dnia 10 stycznia 2015 r.
- rozporządzenia PE i Rady (UE) nr 606/2013 z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie wzajemnego uznawania środków ochrony w sprawach cywilnych, które zacznie stosować się dzień później, czyli od dnia 11 stycznia 2015 r.
Najważniejsza zmiana polega na tym, że pochodzące z innych państw należących do Unii Europejskiej – z wyjątkiem Danii:
- orzeczenia sądowe,
- ugody,
- tzw. dokumenty urzędowe
wydane w sprawach cywilnych i handlowych – objęte zakresem rozporządzenia nr 1215/2012, stanowić będą w Polsce tytuł wykonawczy, a więc będą mogły być podstawą egzekucji bez potrzeby uprzedniego stwierdzenia ich wykonalności przez polski sąd. Oznacza to, że w Polsce nie będzie potrzeby już nadawania im klauzuli wykonalności.
W podobny sposób będą traktowane w Polsce pochodzące z innych państw należących do Unii Europejskiej – z wyjątkiem Danii, tak zwane nakazy ochrony wydane w sprawach cywilnych, takie jak.:
- zakaz kontaktowania się z osobą objętą ochroną,
- zakaz przebywania w określonych miejscach,
- zakaz zbliżania się do takiej osoby na określoną odległoś
(objęte zakresem rozporządzenia nr 606/2013 r.).
W myśl nowych przepisów, w razie potrzeby, czyli w przypadku, gdy orzeczenie sądowe (inny tytuł) pochodzący z innego państwa należącego do Unii Europejskiej – objęte rozporządzeniem nr 1215/2012 przewidywać będzie środek nieznany prawu polskiemu, polski organ egzekucyjny będzie władny do dokonania jego odpowiedniego dostosowania w drodze wydania stosownego postanowienia. Należy wskazać, że komornik, w razie problemów z samodzielnym dokonaniem przezeń takiego dostosowania, będzie mógł wystąpić o to do sądu. Analogicznie, dostosowanie możliwe będzie w przypadku nakazów ochrony objętych rozporządzeniem nr 606/2013, jeśli wymagać tego będzie zmiana okoliczności faktycznych – np. zmiana miejsca zamieszkania pokrzywdzonego, w związku z którą treść pierwotnego zakazu stanie się bezprzedmiotowa.
Ponadto, nowe regulacje, ułatwiając realizację swoich praw wierzycielom oraz osobom objętym ochroną, w dalszym ciągu zapewniać będą niezbędną ochronę dłużnikom. W związku z tym wprowadzona została procedura odmowy wykonania oraz procedura odmowy uznania orzeczeń sądowych (innych tytułów) objętych rozporządzeniami nr 1215/2012 i 606/2013. W ramach wskazanych powyżej procedur dłużnik, który będzie chciał zapobiec egzekucji prowadzonej na podstawie takich orzeczeń albo ich innym skutkom będzie miał prawo do tego, aby wystąpić od właściwego sądu okręgowego z wnioskiem o odmowę wykonania lub uznania orzeczenia (innego tytułu). Podstawy do wystąpienia z takim wnioskiem w przypadku orzeczeń sądowych (innych tytułów) objętych rozporządzeniem nr 1215/2012 będą analogiczne, jak w przypadku orzeczeń sądowych (innych tytułów) objętych uchylanym przez ten akt rozporządzeniem nr 44/2001, czyli przykładowo sprzeczność uznania lub wykonania z polskim porządkiem publicznym, niedoręczenie pozwanemu pozwu w czasie i w sposób umożliwiający obronę itd.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 5 grudnia 2014 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2015 poz. 2)
