Urlop wypoczynkowy pracownika
Przepisy prawa pracy przewidują, że każdy pracownik ma prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Wymiar tego urlopu wypoczynkowego zależy przede wszystkim od stażu pracy pracownika. Do stażu pracy dla celów ustalenia wysokości przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego wlicza się nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale także okres pobierania nauki. Urlop jaki przysługuje pracownikowi, w zależności od ustalenia stażu pracy wynosi 26 lub 20 dni. Należy pamiętać, że są to ogólne zasady dotyczące ogółu pracowników, gdyż jest wiele zawodów, które mają dodatkowo regulowane uprawnienia urlopowe w branżowych przepisach.
Wymiar urlopu wypoczynkowego
Każdy pracownik, który rozpoczyna pracę lub nie udokumentuje odpowiedniego stażu zatrudnienia, ma prawo do 20 dni urlopu wypoczynkowego w skali roku. Pracownicy posiadający staż pracy większy niż 10 lat, mają prawo do 26 dni roboczych płatnego wypoczynku. Przy ustalaniu uprawnień urlopowych pracodawca musi uwzględnić ukończone przez zatrudnionego szkoły liczone do stażu pracy.
Staż nauki
Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
- szkoły policealnej – 6 lat,
- szkoły wyższej – 8 lat.
Okresy nauki, o których mowa powyżej nie podlegają sumowaniu. Oznacza to, że jeżeli pracownik ukończył najpierw szkołę zasadniczą, a potem średnią i wyższą, to staż pracy jaki mu przysługuje dla obliczenia wymiaru urlopu wyniesie 8 lat, czyli określony dla ukończenia szkoły wyższej, nie będzie on zatem suma wszystkich ukończonych szkół. Należy zaznaczyć, że w przepisie tym premiuje jedynie naukę „skuteczną” czyli chodzi o ukończoną szkołę. Pracownik, który studia podjął ale ich nie zakończył zdobyciem dyplomu ośmioletni dodatek nie przysługuje.
Długość urlopu zależy od okresu zatrudnienia
Długość przysługującego urlopu jest proporcjonalna do wymiaru czasu pracy. Zatrudnionym na pół etatu przysługuje odpowiednio połowa urlopu, czyli zamiast 26 dni – 13 dni, jeśli ich staż wynosi powyżej 10 lat i 10 dni, jeżeli jest on krótszy. Podobnie liczymy należny urlop dla pracowników zatrudnionych na inną część etatu, jak rozśnież w przypadku zmiany zatrudnienia w czasie roku kalendarzowego. Jeżeli pracownik przez pewien okres roku pracował na część etatu, potem natomiast na cały, jego urlop rozliczamy proporcjonalnie. Przykładowo gdy pracownik był zatrudniony przez okres 6 miesięcy na pół etatu, przez resztę roku natomiast na cały, a ma staż pracy, który uprawnia go do 26 dni urlopu, to przysługuje mu 13 dni urlopu z tytułu zatrudnienia na pełnym etacie oraz 7,5 dnia tytułem zatrudnienia na 1/2 etatu, a po zaokrągleniu 21 dni. Czas urlopu liczy się u każdego z pracodawców z osobna. Jeśli pracownik część roku przepracował u jednego pracodawcy, a część roku u innego, np. po pół roku u każdego, to przysługuje mu połowa urlopu u starego pracodawcy i połowa u nowego. Jeżeli pracownik nie wykorzystał jednak u poprzedniego pracodawcy przysługującego mu urlopu, to pracodawca wypłaca mu ekwiwalent pieniężny. Jest on równy wysokości normalnej płacy, jaką pracownik otrzymałby, gdyby w tym czasie normalnie pracował. Do nowego pracodawcy pracownik zawsze przychodzi z czystym kontem urlopowym, a za każdy przepracowany miesiąc przysługuje mu 1/12 część urlopu.
Urlop przysługuje w całości
Zgodnie z Kodeksem Pracy, pracodawca może podzielić urlop jedynie na wniosek zatrudnionego. Ponadto co najmniej dwa tygodnie wolnego w roku pracownik otrzymać powinien bez przerw i podziałów. Nie oznacza to, że musi być to 14 dni urlopu: do tego czasu wlicza się bowiem niedziele i inne dni wolne. W praktyce więc zgodne z przepisami jest udzielenie 10-dniowego wolnego w trybie ciągłym, do wymaganego okresu 14 dni uzupełnią je weekendy.
