Księga wieczysta powinna w zasadzie dawać pełny i wierny obraz stanu prawnego nieruchomości w zakresie praw, które mogą być w niej ujawnione. Zgodnie z ustaloną linią orzecznictwa (m. in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 1999 r., I CKN 1079/97, OSNC 1999, nr 11, poz. 189 z aprobującą glosą A. Oleszki, OSP 1999, nr 12, s. 623) powód nie może skutecznie kwestionować prawidłowości wpisu dokonanego na podstawie orzeczenia sądowego lub decyzji administracyjnej, chyba że orzeczenie jest nieprawomocne, a decyzja nieostateczna lub bezwzględnie nieważna.
W judykaturze utrwalił się ponadto pogląd, według którego decyzja administracyjna, będąca podstawą wpisu do księgi wieczystej, podlega kontroli sądu, gdy została wydana „z oczywistym naruszeniem administracyjnego prawa materialnego i przepisów kodeksu postępowania administracyjnego” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 1999 roku, I CKN 1079/97). Decyzja administracyjna, mogąca wywierać określone skutki prawne w sferze prawa cywilnego oraz w procesie cywilnym, może być bezwzględnie nieważna z różnych przyczyn. Decyzja wydana z oczywistym naruszeniem przepisów materialnego prawa administracyjnego bądź przepisów kodeksu postępowania administracyjnego musi być uznana za bezwzględnie nieważną.
Tym samym, z tej racji nie może ona w sferze prawa cywilnego wywierać żadnych skutków cywilnoprawnych. Zajęcie takiego stanowiska w postępowaniu cywilnym, nie jest zależne od stwierdzenia bezwzględnej nieważności decyzji administracyjnej w określonym trybie postępowania administracyjnego. Następuje to tylko dla celów postępowania cywilnego i ze skutkami dla sprawy cywilnej (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 1984 roku, III CZP 70/84). Sąd rozpoznający sprawę, nie naruszając zasady autonomii orzecznictwa administracyjnego, jest uprawniony do badania tzw. bezwzględnej nieważności decyzji, tj. decyzji wydanej przez organ oczywiście niewłaściwy lub bez zachowania jakiejkolwiek procedury (motywy uchwały z dnia 28 stycznia 1993 r., III CZP 167/92, OSNCP 1993, nr 6, poz. 105 i wyroku z dnia 11 lipca 2000 r., II CKN 435/99, niepubl.).
Tym samym osoba (podmiot), której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie, w tym wypadku wpis nastąpił na podstawie bezwzględnie nieważnej decyzji administracyjnej, może wytoczyć powództwo o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Pozew powinien zostać wniesiony do sądu rejonowego (niezależnie od wartości przedmiotu sporu), a sprawa będzie rozpatrywana w postępowaniu procesowym.
Kancelaria Radcy Prawnego Eliza Krause specjalizuje się w doradztwie prawnym w obszarze stosowania przepisów ustawy Prawo Zamówień Publicznych, w doradztwie prawnym z zakresu prawa pracy oraz problematyki dotyczącej nieruchomości, najmu, własności lokali i gospodarowania nieruchomościami.
Więcej informacji na www.kancelariaek.pl
