Zgodnie z treścią art. 563 Kodeksu cywilnego, kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca od jej wykrycia, a w wypadku gdy zbadanie rzeczy jest w danych stosunkach przyjęte, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca po upływie czasu, w którym przy zachowaniu należytej staranności mógł ją wykryć. Minister Handlu Wewnętrznego może w drodze rozporządzenia ustalić krótsze terminy do zawiadomienia o wadach artykułów żywnościowych. Jednakże przy sprzedaży między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą utrata uprawnień z tytułu rękojmi następuje, jeżeli kupujący nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o dostrzeżonej wadzie, a w wypadku gdy wada wyszła na jaw dopiero później – jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej wykryciu. Do zachowania terminów zawiadomienia o wadach rzeczy sprzedanej wystarczy wysłanie przed upływem tych terminów listu poleconego.
Z powyższego wynika zatem, że powoływanie się na instytucję rękojmi za wady może nastąpić w ściśle określonym czasie – jak widać w przypadku rzeczy ruchomych, bardzo krótkim czasie. Problematyczne może być pojęcie niezwłocznego zawiadomienia sprzedawcy o istniejącej wadzie. Jak podkreśla się w orzecznictwie, używając tak niedookreślonego zwrotu ustawodawca pozostawił organowi orzekającemu swobodę dokonania oceny, czy w okolicznościach konkretnej sprawy zawiadomienie sprzedawcy o wadzie rzeczy nastąpiło bez nieuzasadnionej zwłoki. Nie sposób przyjmować tutaj obowiązywanie jakiegoś określonego terminu. Jednocześnie trzeba wyraźnie zaznaczyć, że umowne skrócenie miesięcznego terminu do zawiadamiania sprzedawcy o wadzie nie jest w żaden sposób możliwe. Tym samym jakiekolwiek postanowienia umowne w tym zakresie są bezwzględnie nieważne. Z drugiej strony upływ ustawowego terminu do zgłoszenia wady nie zawsze będzie powodować niemożność skorzystania z instytucji rękojmi. utrata uprawnień z tego tytułu nie następuje mimo niezachowania terminów do zbadania rzeczy przez kupującego i do zawiadomienia sprzedawcy o wadach, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił albo zapewnił kupującego, że wady nie istnieją. Jak zaznaczył sąd apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 2 lutego 2012 r. (sygn. akt I ACa 1394/11), podstępne zatajenie wady, w rozumieniu art. 564 KC, to takie umyślne działanie sprzedawcy, które ma na celu utrudnianie wykrycia wady przez kupującego. Będzie to zatem ukrycie lub zamaskowanie wadliwości, a co najmniej sytuacja, w której sprzedawca, wiedząc o istnieniu wady, nie poinformował o niej kupującego. Przesłankę podstępnego zatajenia wady może też już stanowić sama wiedza sprzedawcy o istnieniu wady.
Niezależnie od powyższego, uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne wygasają po upływie roku, a gdy chodzi o wady budynku – po upływie lat trzech, licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana. Upływ powyższych terminów nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił. Zarzut z tytułu rękojmi może być podniesiony także po upływie powyższych terminów, jeżeli przed ich upływem kupujący zawiadomił sprzedawcę o wadzie.
Na zakończenie jeszcze jedna ważna informacja – po utracie uprawnień z rękojmi istnieje prawna możliwość dochodzenia roszczeń odszkodowawczych na zasadach ogólnych (art. 471 KC) również w takim zakresie, w jakim pokrywają się one z roszczeniami z tytułu rękojmi. Ostatecznie zatem kupujący pozostaje pod dosyć długą ochroną prawną wynikającą z przepisów Kodeksu cywilnego.
