Wymogi jakie powinny spełniać osoby ubiegające się o uzyskanie prawa do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego reguluje ustawa z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz. U. Nr 273, poz. 2703, z późn. zm.). W trakcie prac legislacyjnych przed uchwaleniem tego aktu prawnego Urząd Komitetu Integracji Europejskiej przedstawiając opinię o zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej wyraził pogląd, że zawód tłumacza przysięgłego w Polsce jest specyficznym zawodem, tworzonym na podstawie i dla potrzeb polskiego porządku prawnego. Zważywszy na specyfikę, do zawodu tłumacza nie mają w pełni zastosowania normy systemu uznawania kwalifikacji. Pogląd taki został podtrzymany przez Komitet Europejski Rady Ministrów na posiedzeniu w dniu 20 marca 2007 r. Podniesiono zwłaszcza bliski związek wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego z wykonywaniem władztwa publicznego, a usługi tłumacza przysięgłego są bezpośrednio wykorzystywane przez sądu i organy administracji publicznej.
Jednakże w związku ze skargą obywatela polskiego złożoną Komisji Europejskiej w sprawie braku uznawania kwalifikacji zawodowych tłumaczy przysięgłych w Polsce, Komitet Europejski Rady Ministrów przyjął w dniu 3 listopada 2009 r. projekt dokumentu, stanowiącego odpowiedź na uwagi Komisji Europejskiej w sprawie uznawania w Polsce kwalifikacji zawodowych tłumaczy przysięgłych. W dniu 4 listopada 2009 r. przekazano do Komisji Europejskiej odpowiedź Rządu RP, w której uznano, że zawód tłumacza przysięgłego jest zawodem regulowanym i spełnia przesłanki definicji zawodu regulowanego z art. 3 ust. 1 lit. a dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych. W związku z powyższym konieczne jest wydanie rozporządzenia regulującego staż adaptacyjny oraz test umiejętności osób ustanowionych tłumaczami przysięgłymi w innych krajach członkowskich Unii Europejskiej, w przypadku występowania przesłanek określonych w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 63, poz. 394).
Konieczność odbycia stażu lub przystąpienia do testu umiejętności stwierdza postanowieniem Minister Sprawiedliwości, który jest organem prowadzącym postępowanie o uznawaniu kwalifikacji zawodowych tłumacza przysięgłego. Minister Sprawiedliwości określa też – w sposób indywidualny dla każdego wnioskodawcy – długość stażu adaptacyjnego, który nie może być dłuższy niż trzy lata. Staż adaptacyjny odbywa się u opiekuna stażu, który musi być tłumaczem przysięgłym wykonującym czynności tłumacza przysięgłego w nieprzerwanym okresie co najmniej 3 lat poprzedzających datę rozpoczęcia funkcji opiekuna stażu. Staż odbywa się zgodnie z programem ustalonym przez opiekuna i zatwierdzonym przez organ prowadzący postępowanie. Oceny stażu adaptacyjnego dokonuje organ prowadzący postępowanie po otrzymaniu sprawozdania opiekuna stażu. W przypadku uzyskania negatywnej oceny wnioskodawca może jeden raz ponownie wystąpić z wnioskiem o jego przeprowadzenie na podstawie tego samego postanowienia organu prowadzącego postępowanie. Koszty stażu pokrywa wnioskodawca.
Test umiejętności przeprowadza zespół egzaminacyjny powołany przez przewodniczącego Państwowej Komisji Egzaminacyjnej działającej w oparciu o art. 3 ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego. Test składa się z części pisemnej i ustnej. Część pisemna polega na tłumaczeniu tekstu z języka polskiego na język obcy oraz tekstu z języka obcego na język polski. Natomiast część ustna polega na przetłumaczeniu konsekutywnym jednego tekstu z języka polskiego na język obcy oraz a vista jednego tekstu z języka obcego na język polski. Wynik testu jest ustalany przez Państwową Komisję Egzaminacyjną w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia przeprowadzenia testu. Jest on przekazywany wnioskodawcy oraz Ministrowi Sprawiedliwości, który w oparciu o wynik testu wydaje odpowiednią decyzję w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych tłumacza przysięgłego.
W niektórych państwach Unii Europejskiej istnieją dwa zawody tłumacza przysięgłego – jeden obejmujący tylko tłumaczenie pisemne i drugi obejmujący tylko tłumaczenia ustne. Jeśli wnioskodawca ma uprawnienia w zakresie tylko tłumaczeń pisemnych, organ prowadzący postępowanie zwalnia go z pisemnej części testu, jeśli ma uprawnienia tylko w zakresie tłumaczeń ustnych organ prowadzący postępowanie zwalnia go z części ustnej testu umiejętności. Wysokość opłaty jaką ponosi osoba przystępująca do testu umiejętności ustala Państwowa Komisja Egzaminacyjna przy uwzględnieniu ilości osób przystępujących do testu oraz wydatków organizacyjno-technicznych. Biorąc pod uwagę, że wynagrodzenie każdego z trzech członków zespołu egzaminacyjnego wynosi 1.800 zł wynika, że koszt takiego testu to 5 400 zł, który w zależności od liczby wnioskodawców rozkładał by się na nich odpowiednio.
