Zgodnie z treścią art. 47 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, jeżeli do wykonania prac przygotowawczych lub robót budowlanych jest niezbędne wejście do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości, inwestor jest obowiązany przed rozpoczęciem robót uzyskać zgodę właściciela sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu (najemcy) na wejście oraz uzgodnić z nim przewidywany sposób, zakres i terminy korzystania z tych obiektów, a także ewentualną rekompensatę z tego tytułu. W razie nieuzgodnienia warunków, o których mowa powyżej, właściwy organ – na wniosek inwestora – w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, rozstrzyga, w drodze decyzji, o niezbędności wejścia do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości. W przypadku uznania zasadności wniosku inwestora, właściwy organ określa jednocześnie granice niezbędnej potrzeby oraz warunki korzystania z sąsiedniego budynku, lokalu lub nieruchomości. Inwestor, po zakończeniu robót budowlanych jest obowiązany naprawić szkody powstałe w wyniku korzystania z sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu – na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym. Zajęcie, na potrzeby budowy, pasa drogowego lub jego części może nastąpić po spełnieniu wymagań określonych w odrębnych przepisach. Warunek niezbędności wejścia na teren sąsiedni występuje, gdy obiekty, na których mają być wykonane prace, znajdują się na granicy działki sąsiedniej lub w takiej od niej odległości, że teren dostępny na działce inwestora nie wystarczy na ich prawidłowe przeprowadzenie. Potrzeba wykonania prac budowlanych powinna wynikać np. z pozwolenia na budowę lub zgłoszenia, od którego nie wniesiono sprzeciwu.
Decyzję o niezbędności wejścia na teren sąsiedniej nieruchomości wydaje właściwy miejscowo starosta. Aby decyzja została w ogóle wydana zainteresowany musi wystąpić do starosty z właściwym wnioskiem, do którego należy dołączyć:
- kserokopię ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, zgłoszenie lub decyzję nakazującą wykonanie określonych robót wydanej przez organ nadzoru budowlanego,
- zatwierdzony projekt budowlany (do wglądu) – o ile organ nie dysponuje dokumentami archiwalnymi,
- szkice lub rysunki oraz inne dokumenty, a także informacje o zamierzonych robotach budowlanych (w zależności od potrzeb) w przypadku realizacji robót nie wymagających pozwolenia na budowę,
- pisemną odmowę właściciela sąsiedniej nieruchomości lub oświadczenie inwestora o braku zgody sąsiada na wejście na jego teren, w celu wykonania robót budowlanych.
- dowód wniesienia opłaty skarbowej gotówką w kasie organu podatkowego albo przelewem na rachunek bankowy tego organu.
Pamiętajmy, że opłata skarbowa od wydania powyższej decyzji to niewielki koszt – 10 zł, od upoważnienia – 17 zł. Zwalnia się z opłaty skarbowej jednostki budżetowe, jednostki samorządu terytorialnego. Nie podlegają opłacie skarbowej czynności urzędowe, wydanie zaświadczenia oraz zezwolenia w sprawach budownictwa mieszkaniowego, w sprawach nauki, szkolnictwa, oświaty pozaszkolnej oraz zdrowia.
Oczywiście ubieganie się o zezwolenie na korzystanie z cudzego budynku, lokalu czy nieruchomości w związku z wykonywaniem prac przygotowawczych powinno zostać poprzedzone udzielonym pozwoleniem na budowę lub przyjętym przez organ zgłoszeniem robót budowlanych, a skoro tak to tym bardziej pozwolenia takiego bądź zgłoszenia wymagać musi przystąpienie do robót budowlanych. Organ – rozważając dopuszczalność wydania decyzji stwierdzającej niezbędność wejścia na teren sąsiedniej nieruchomości – zobowiązany jest do zbadania: czy inwestor podjął starania o uzyskanie zgody na wejście na teren sąsiedniej nieruchomości od jej właściciela, a starania te okazały się bezskuteczne, oraz czy wejście na teren sąsiedniej nieruchomości jest niezbędne dla wykonania prac przygotowawczych lub robót budowlanych, objętych pozwoleniem na budowę bądź zaakceptowanym przez organ zgłoszeniem. Brak wcześniej uzyskanego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia winno skutkować wydaniem decyzji odmawiającej udzielenia żądanego zezwolenia wejścia na teren nieruchomości sąsiedniej.
