- Reklama -
poniedziałek, 25 listopada 2024
- Reklama -
Więcej
    Strona głównaPrawoOrzecznictwoWierzyciel może zapłacić odszkodowanie dłużnikowi

    Wierzyciel może zapłacić odszkodowanie dłużnikowi

    W odpowiedzi SN podjął uchwałę:

     

    Za szkodę wyrządzoną wykonaniem nieprawomocnego nakazu zapłaty zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, następnie uchylonego, wierzyciel nie ponosi odpowiedzialności na podst. art. 415 k.c., chyba że złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji i jego popieranie było zachowaniem zawinionym.

     

    Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2009 roku, sygn. akt III CZP 68/09

     

     

     

    Przepis § 1 art. 338 k.p.c. dotyczy sposobu usunięcia – w ramach toczącego się jeszcze postępowania w sprawie – ujemnych skutków wywołanych wykonaniem wyroku zaopatrzonego rygorem natychmiastowej wykonalności, natomiast § 2 art. 338 k.p.c. stanowi o możliwości dochodzenia w osobnym procesie naprawienia szkody poniesionej wskutek wykonania takiego wyroku. Regulacja przyjęta w art. 338 § 2 k.p.c. przesądza jedynie o tym, że osoba, która poniosła szkodę wskutek wykonania wyroku, następnie uchylonego, może wystąpić do sądu z roszczeniem odszkodowawczym, nie wyjaśnia natomiast materialnoprawnej podstawy takiego żądania. Nie istnieją jednak regulacje prawne w tym zakresie. Podstawy takiej nie można doszukiwać się w art. 746 § 1 k.p.c., który dotyczy postępowania zabezpieczającego. Jako przepis o szczególnym charakterze nie może być interpretowany ani rozszerzająco, ani przez analogię. Ponadto, Sąd Najwyższy odrzucił również koncepcję nadużycia prawa procesowego ze względu na to, że w rozpatrywanym przypadku, powołując się na nadużycie procesowego środka ochrony prawa podmiotowego, należałoby zarzucić ustawodawcy działanie wewnętrznie sprzeczne.

     

    Można bronić poglądu, że powód w przypadku wyrządzenia szkody wskutek wykonania nieprawomocnego orzeczenia następnie uchylonego, powinien odpowiadać na zasadzie ryzyka, bowiem zdając sobie sprawę z braku prawomocności orzeczenia i możliwości jego późniejszego uchylenia powinien ponosić ryzyko związane z obowiązkiem naprawienia szkody wyrządzonej wykonaniem takiego orzeczenia. Warunkiem odpowiedzialności na podstawie art. 415 k.c. jest wykazanie winy sprawcy szkody. W prawie polskim przyjmuje się, że postawienie zarzutu winy usprawiedliwione jest w razie spełnienia się trzech następujących przesłanek: bezprawność zachowania, umyślność lub nieumyślność oraz poczytalność sprawcy. Wobec tego, że bez bezprawności o winie w ogóle nie może być mowy, bezprawność stanowi konieczną przesłankę przy ustaleniu winy.

     

    Orzeczenie sądu podlegające wykonaniu z reguły jest orzeczeniem zgodnym z prawem, może jednak być orzeczeniem niezgodnym z prawem, co ustawodawca przewidział w przepisach regulujących odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkodę wyrządzoną przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem. Wykonywanie orzeczenia bezprawnego prawomocnego a nawet nieprawomocnego, ale natychmiast wykonalnego nie można kwalifikować jako działania bezprawnego. Wierzyciel korzystając z przyznanej przepisami prawa możliwości wszczęcia egzekucji świadczenia zasądzonego na postawie wspomnianych orzeczeń działa w granicach prawa. Wszczęcie i popieranie przez wierzyciela egzekucji przeciwko dłużnikowi na podstawie tytułu wykonawczego w postaci zarówno prawomocnego, jak i nieprawomocnego, lecz natychmiast wykonalnego orzeczenia sądu nie może, więc być uznane za czyn niedozwolony uzasadniający odpowiedzialność odszkodowawczą na podstawie art. 415 k.c. Nie można jednak wykluczyć, że działanie wierzyciela polegające na spowodowaniu wszczęcia egzekucji na podstawie orzeczenia sądu nieprawomocnego, lecz natychmiast wykonalnego, będzie zachowaniem zawinionym. Jako przykład takiego zachowania można wskazać popieranie egzekucji, której podstawę stanowi natychmiast wykonalny nieprawomocny nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla co do którego wierzyciel ma świadomość, że jest nieważny lub został sfałszowany.

     

    www.SerwisPrawa.pl

    POWIĄZANE ARTYKUŁY
    - Reklama -

    NAJPOPULARNIEJSZE