Dowody w postępowaniu karnym
Dowodami w sprawach karnych są wyjaśnienia oskarżonego, zeznania świadków, informacje uzyskane od biegłych, tłumaczy i specjalistów, oględziny, otwarcie zwłok, eksperyment procesowy, wynik wywiadu środowiskowego i badania osoby oskarżonego, zatrzymane rzeczy, a także wynik kontroli i utrwalania rozmów.
Wniosek dowodowy
Wnioski dowodowe mogą składać strony postępowania karnego. W postępowaniu przygotowawczym może więc je wnosić pokrzywdzony, podejrzany oraz ich przedstawiciele. Na etapie postępowania sądowego prawo do składania takich wniosków mają z kolei oskarżony, prokurator, pokrzywdzony występujący w charakterze oskarżyciela posiłkowego, oskarżyciela prywatnego lub powoda cywilnego oraz ich przedstawiciele procesowi. Wniosek dowodowy może złożyć również podmiot zobowiązany do zwrotu uzyskanej korzyści majątkowej. Wyjątkowo inicjatywa dowodowa przysługuje biegłym w przypadku wydawania opinii o stanie zdrowia psychicznego oskarżonego. Wniosek dowodowy kieruje się do organu prowadzącego (nadzorującego) postępowanie przygotowawcze, a po wpłynięciu aktu oskarżenia do sądu – do sądu. Można go złożyć ustnie do protokołu albo na piśmie. Wniosek na piśmie musi spełniać wymogi pisma procesowego i zawierać:
– oznaczenie organu do którego wnoszony jest wniosek,
– oznaczenie strony, czyli osoby wnoszącej dany wniosek (wraz z podaniem jej adresu),
– oznaczenie sygnatury sprawy,
– datę i podpis wnoszącego wniosek
We wniosku dowodowym należy podać oznaczenie dowodu oraz okoliczności, które mają być udowodnione. Można także określić sposób przeprowadzenia dowodu, czyli np. w drodze przesłuchania, w drodze oględzin oznaczonego miejsca, w drodze eksperymentu. Taki wniosek może zmierzać do wykrycia lub oceny właściwego dowodu, np. wniosek o dokonanie przeszukania mieszkania celem ujawnienia dowodu zbrodni. Należy pamiętać, że nie każdy wniosek dowodowy jest dopuszczany. Wniosek dowodowy zostanie oddalony w przypadku, gdy:
– przeprowadzenie dowodu jest niedopuszczalne, np. zawnioskowano o przesłuchanie duchownego na okoliczność tego, czego dowiedział się na spowiedzi,
– okoliczność, która ma być udowodniona, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy albo jest już udowodniona zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy,
– dowód jest nieprzydatny do stwierdzenia danej okoliczności, np. przeprowadzenie oględzin miejsca wypadku celem ujawnienia śladów w sytuacji, gdy ma to miejsce w rok po zdarzeniu
– dowodu nie da się przeprowadzić, np. zawnioskowano o przesłuchanie nieżyjącego świadka,
– wniosek dowodowy w sposób oczywisty zmierza do przedłużenia postępowania.
Należy pamiętać, że wniosek dowodowy może być oddalony także na tej podstawie, że dotychczasowe dowody wykazały przeciwieństwo tego, co wnioskodawca zamierza udowodnić. Oddalenie wniosku dowodowego nie stoi na przeszkodzie późniejszemu dopuszczeniu dowodu, chociażby nie ujawniły się nowe okoliczności. inne wersje. Oddalenie wniosku dowodowego następuje w formie postanowienia, na które stronie nie przysługuje zażalenie. Należy pamiętać, że strony mogą składać wnioski dowodowe w każdym czasie, aż do zakończenia przewodu sądowego.
