Zasady wydawania paszportów
Paszporty i paszporty tymczasowe w Polsce wydaje i odmawia ich wydania wojewoda, do którego wpłynął wniosek o wydanie dokumentu paszportowego. Organem właściwym za granicą jest konsul., Obywatele polscy mogą więc występować o paszport lub paszport tymczasowy niezależnie od miejsca zamieszkania, czyli do dowolnego organu paszportowego. Czas oczekiwania na wydanie paszportu przez wojewodę wynosi do 30 dni. Czas oczekiwania na paszport w konsulacie może być dłuższy. Paszport jest ważny przez okres 10 lat od daty jego wydania. Ważność paszportu dziecka, które ukończyło 13 lat, wynosi 5 lat od daty jego wydania. Z kolei paszport tymczasowy może być wydany:
– osobom przebywającym za granicą, na czas oczekiwania przez nie na doręczenie paszportu sporządzonego w Polsce,
– osobom przebywającym czasowo w Polsce i za granicą, na powrót do miejsca stałego pobytu,
– osobom przebywającym w Polsce i za granicą, w udokumentowanych nagłych przypadkach związanych z chorobą lub pogrzebem członka rodziny,
– osobom przebywającym w Polsce i za granicą, w udokumentowanych nagłych przypadkach związanych z prowadzoną działalnością zawodową.
Jeżeli przemawiają za tym ważne okoliczności, możliwe jest również wydanie paszportu tymczasowego z urzędu osobom przebywającym za granicą, które nie posiadają dokumentu paszportowego. Taki paszport jest ważny na określony w nim czas, ale nie dłużej niż 12 miesięcy.
Wniosek paszportowy
Należy pamiętać, że przy składaniu wniosku o wydanie paszportu trzeba posługiwać się drukami udostępnionymi przez organ paszportowy. Druki wniosków paszportowych można otrzymać tylko w punktach paszportowych, tj. w urzędach wojewódzkich, ich delegaturach lub konsulatach RP. Co istotne, nie są one dostępne w wersji elektronicznej. Do wniosku paszportowego należy dołączyć:
– kolorową fotografię o wymiarach 35×45 mm, spełniającą wymogi biometrii,
– odpis skrócony lub zupełny aktu urodzenia – w wypadku ubiegania się o dokument paszportowy za granicą przez osoby nieposiadające numeru PESEL,
– odpis skrócony aktu małżeństwa – jeżeli osoba ubiegająca się o wydanie paszportu zmieniła nazwisko w wyniku zawarcia małżeństwa za granicą,
– pisemną zgodę drugiego rodzica lub orzeczenie sądu rodzinnego zastępujące zgodę drugiego z rodziców – jeśli wniosek o wydanie paszportu dla dziecka składa jeden z rodziców,
– dowód uiszczenia opłaty paszportowej .
Trzeba również przedstawić do wglądu dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość i obywatelstwo polskie oraz ostatnio posiadany paszport, a w przypadku korzystania ze zniżki za opłatę dokument uprawniający do takiej zniżki lub zwolnienia z opłaty (legitymację studencką, uczniowską, kombatancką, emerycką, zaświadczenie o emeryturze itp.). Fotografia musi być wykonana w ciągu ostatnich sześciu miesięcy, na jednolitym jasnym tle. Musi odwzorowywać naturalny kolor skóry, mieć dobrą ostrość oraz pokazywać wyraźnie oczy, zwłaszcza źrenice, a także twarz od wierzchołka głowy do górnej części barków, tak aby twarz zajmowała 70-80% fotografii. Zdjęcie ma przedstawiać osobę bez nakrycia głowy i okularów z ciemnymi szkłami, patrzącą na wprost z otwartymi oczami, nieprzesłoniętymi włosami, z naturalnym wyrazem twarzy i zamkniętymi ustami. Osoba z wrodzonymi lub nabytymi wadami wzroku może dołączyć do wniosku fotografie przedstawiające ją w okularach z ciemnymi szkłami (po okazaniu orzeczenia o niepełnosprawności z uwagi na wadę wzroku), a osoba nosząca nakrycie głowy zgodnie z zasadami swojego wyznania – fotografie przedstawiające ją w nakryciu głowy (po okazaniu zaświadczenia o przynależności do wspólnoty wyznaniowej zarejestrowanej w Rzeczypospolitej Polskiej). Wniosek o wydanie dokumentu paszportowego trzeba złożyć osobiście. Jeżeli wniosek dotyczy paszportu dla dziecka, wówczas składają go rodzice lub ustanowieni przez sąd opiekunowie albo jeden z rodziców lub ustanowionych przez sąd opiekunów wraz z pisemną zgodą drugiego z rodziców lub ustanowionego przez sąd opiekuna, poświadczoną za zgodność podpisu przez organ paszportowy lub notariusza. Z kolei wniosek o wydanie dokumentu paszportowego osobie ubezwłasnowolnionej całkowicie pozostającej pod władzą rodzicielską składają rodzice, a niepozostającej pod władzą rodzicielską składa opiekun ustanowiony przez sąd. Warto pamiętać, że w w/w przypadkach wymagana jest obecność dziecka, która ukończyło 5 lat, oraz osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie. Od osoby ubiegającej się o paszport pobierane są odciski palców wskazujących obu dłoni za pomocą elektronicznego urządzenia do pobierania odcisków palców. Po złożeniu wniosku o paszport, można sprawdzić status jego rozpatrywania na stronie Paszportowego Portalu Informacyjnego (zakładka "Status sprawy paszportowej"), prowadzonego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Paszport odbiera się osobiście w tym samym punkcie paszportowym, w którym złożono wniosek. Właściciel nowego paszportu odbierając go sprawdza od razu za pomocą odcisków palców. czy dane zakodowane w mikroprocesorze paszportu są poprawne. Odbierając nowy paszport trzeba jednocześnie oddać stary, w celu jego anulowania.
Opłaty paszportowe i ulgi
Opłata za wydanie paszportu osobie pełnoletniej wynosi 140,-zł. Za wydanie paszportu osobom małoletnim (do 13-go roku życia) do czasu podjęcia ustawowo określonego obowiązku szkolnego oraz realizującym obowiązek szkolny, jest pobierana opłata w wysokości 30 zł. Opłata za paszport tymczasowy wynosi 30,-zł. Za wydanie paszportu w konsulacie pobierana jest opłata konsularna. Ulga w opłacie za wydanie paszportu w wysokości 50% tej kwoty przysługuje:
– emerytom, rencistom, osobom niepełnosprawnym oraz współmałżonkom tych osób, pozostającym na ich wyłącznym utrzymaniu,
– osobom przebywającym w domach pomocy społecznej lub w zakładach opiekuńczych albo korzystającym z pomocy społecznej w formie zasiłków stałych,
– kombatantom i innym osobom będącymi ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
– uczniom od 13 roku życia i studentom.
Opłata ta jest obniżana w przypadku wydania nowego paszportu przed upływem terminu ważności dotychczas posiadanego paszportu na skutek wystąpienia jednej z następujących okoliczności:
– zmiany lub konieczności sprostowania danych podlegających wpisowi do paszportu,
– zmiany wyglądu osoby posiadającej paszport, mogącej utrudnić ustalenie jej tożsamości,
– braku w dotychczas posiadanym paszporcie miejsca na umieszczenie w nim wiz lub stempli poświadczających przekroczenie granicy.
Jeżeli paszport został utracony lub zniszczony z przyczyn zawinionych przez jego posiadacza, opłatę za wydanie nowego paszportu przed upływem terminu ważności dotychczas posiadanego paszportu podwyższa się o 200% w stosunku do opłaty za wydanie paszportu obowiązującej wnioskodawcę w dniu złożenia wniosku o nowy paszport. Opłatę trzeba uiścić przed złożeniem wniosku paszportowego, w formie przelewu na konto Urzędu Wojewódzkiego lub w kasie paszportowej. Warto wiedzieć, że od opłaty paszportowej zwolnione są:
– osoby, które w dniu złożenia wniosku o wydanie paszportu mają ukończone 70 lat,
– osoby przebywające w domach pomocy społecznej lub w zakładach opiekuńczych albo korzystające z pomocy społecznej w formie zasiłków stałych jeżeli ich wyjazd za granicę następuje w celu długotrwałego leczenia lub w związku z koniecznością poddania się operacji,
– osoby, które złożyły wniosek o wymianę paszportu z powodu jego wady technicznej,
– żołnierze wyznaczeni do pełnienia służby poza granicami państwa, z wyjątkiem żołnierzy zawodowych.
