Jak wynika z powyższego, przysposobienie może nastąpić wyłącznie na wniosek określonej osoby. Pamiętajmy przy tym, że adopcji może dokonać osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych, jeżeli jej kwalifikacje osobiste uzasadniają przekonanie, że będzie należycie wywiązywała się z obowiązków przysposabiającego oraz posiada opinię kwalifikacyjną oraz świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez ośrodek adopcyjny, o którym mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, chyba że obowiązek ten jej nie dotyczy. Między przysposabiającym a przysposobionym powinna istnieć także odpowiednia różnica wieku. Warto przy tym zaznaczyć, że Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie określa zarówno minimalnej jak i maksymalnej różnicy wieku jako przesłanki przysposobienia, rzeczą sądu jest więc dokonanie w każdej sprawie oceny, czy jest ona odpowiednia. Zasadą powinna być normalna różnica wieku występująca miedzy rodzicami a dziećmi. Dla przykładu różnica pięćdziesięciu lat między wiekiem przysposabiającego i przysposobionego nie może być uznana za nienormalną. Sam fakt jej wystąpienia, nie może wyłączać dojście do skutku przysposobienia, jeżeli nie istnieją przy tym inne okoliczności, które z uwagi na dobro dziecka sprzeciwiałyby się jego orzeczeniu. Przeszkoda wieku nie może być traktowania formalnie i rutynowo.
Zgodnie z treścią art. 585 KPC, sąd opiekuńczy wszczyna postępowanie na wniosek przysposabiającego. Wniosek ten należy zgłosić w sądzie opiekuńczym właściwym dla osoby przysposabiającego lub osoby mającej być przysposobioną. W sprawach między rodzicami i dziećmi oraz między przysposabiającym a przysposobionym właściwość sądu jest wyłączna. Skoro nie jest możliwe umowne regulowanie samych stosunków między rodzicami i dziećmi, zatem nie jest dopuszczalne zawieranie umów między tymi osobami odnośnie właściwości sądu do rozstrzygania sporów z tych stosunków.
Wniosek o przysposobienie dziecka powinien zawierać zatem nie tylko dokładne określenie sądu, który będzie właściwy dla jego rozpatrzenia, ale także oznaczenie wnioskodawcy (osoby, która zamierza dokonać przysposobienia) – warto w tym miejscu zaznaczyć, ze ustawodawca zezwala na tzw. adopcję wspólną dokonywaną przez oboje małżonków (wówczas jako wnioskodawców oznaczamy dwie osoby – małżonków). W przedmiotowym piśmie określamy także osobę, która ma zostać adoptowana – jako uczestnika postępowania. Oznaczenie uczestników powinno zawierać nie tylko ich imiona i nazwiska, ale także wskazanie dokładnych adresów korespondencyjnych. W osnowie naszego pisma wpisujemy wniosek o orzeczenie przysposobienia małoletniego (wymienionego z imienia i nazwiska) wraz z podaniem daty i miejsca jego urodzenia. Pamiętajmy o określeniu, kto ma być przysposabiającym (także z podaniem daty i miejsca urodzenia). Kolejną częścią pisma jest jego uzasadnienie – tak naprawdę nie znajdziemy jednolitego wzoru w tym przedmiocie. Każda sytuacja związana z przysposobieniem jest inna, dlatego też uzasadnienia przedmiotowego wniosku będą się od siebie różniły. Wniosek powinien zostać na końcu podpisany własnoręcznie przez wnioskodawcę lub wnioskodawców, jeśli adopcja ma być wspólna. W tym ostatnim przypadku pamiętajmy dodatkowo o dołączeniu odpisu aktu małżeństwa do naszego pisma – ustawodawca przewidział bowiem, że przysposobienie wspólne może odbyć się wyłącznie na rzecz małżonków, a nie osób pozostających w tzw. wolnych związkach. Do pisma możemy również dołączyć opinie z zakładu pracy, ośrodka adopcyjno – opiekuńczego oraz akt urodzenia dziecka, jeśli istnieje także zaświadczenie o wyrażeniu przez rodziców biologicznych zgody na przysposobienie małoletniego. Na zakończenie pamiętajmy, że wniosek o przysposobienie jest wolny od opłat – tym samym wnioskodawcy nie ponoszą z tego tytułu żadnych kosztów.
