EKUZ potwierdza fakt płacenia składek w ramach publicznego systemu ubezpieczeń w swoim kraju. Należy jednak pamiętać, iż karta gwarantuje prawo tylko do niezbędnych świadczeń medycznych w czasie pobytu na terenie innego państwa członkowskiego. Nie mogą to być więc zabiegi zaplanowane, niemożliwy jest także wyjazd w celu porodu w innym kraju. Co istotne, nie można jednak stawiać w pacjenta w sytuacji, w której będzie zmuszony do powrotu do kraju na leczenie.
Dla kogo jest wydawana karta EKUZ?
Warunkiem niezbędnym do tego, aby móc ubiegać się o wydanie tego dokumentu, jest odprowadzanie składek zdrowotnych. Dodatkowo o wydanie EKUZ mogą też starać się członkowie rodzin osób odprowadzających składki, którzy zostali zgłoszeni do Funduszu, jak też pewne grupy osób nieubezpieczonych. Do tych ostatnich zaliczamy dzieci przed ukończeniem 18. roku życia mieszkające na terenie RP, a także kobiety w ciąży, w okresie porodu lub połogu, które nie posiadają ubezpieczenia i mieszkają na terenie RP, jeśli posiadają polskie obywatelstwo. Ostatnią grupę stanowią osoby bez źródła dochodu lub też bezdomne, pod warunkiem że wójt, burmistrz lub prezydent miasta, na którego terenie mieszka ta osoba, wyrazi na to zgodę, wydając jednocześnie odpowiedni ku temu dokument, czyli tzw. decyzję – także i w tym wypadku bezwzględnie wymagane jest posiadanie polskiego obywatelstwa. Na podstawie wydanej decyzji takie osoby mogą korzystać z bezpłatnych świadczeń medycznych przez 90 dni. Po tym czasie chory może złożyć kolejny wniosek.
Także cudzoziemcy, którzy wybierają się na pobyt czasowy do Polski, powinni zaopatrzyć się w odpowiednik EKUZ, aby móc, w razie nagłej potrzeby, bezpłatnie skorzystać z niezbędnej opieki medycznej w Polsce.
Warto mieć na uwadze, że w przypadku kilku członków jednej rodziny każdy z nich otrzymuje własny, odrębny dokument.
Ze względu na to, iż EKUZ jest wydawany w sytuacji pobytu czasowego w innym kraju, przyczyną takiego wyjazdu zazwyczaj są cele: turystyczne, odwiedziny krewnych i znajomych, podjęcie studiów. Może to także być oddelegowanie do pracy przez polskiego pracodawcę.
Należy zwrócić uwagę na fakt, iż EKUZ nie przysługuje osobom, które przestały podlegać polskiemu ustawodawstwu. Kiedy taka sytuacja ma miejsce? Może tak być np. w sytuacji, gdy dana osoba podejmie pracę w innym państwie członkowskim albo jej ubezpieczenie zdrowotne w Polsce straci ważność.
Tylko niezbędne świadczenia medyczne
EKUZ, jak było wspomniane, uprawnia tylko do niezbędnych świadczeń opieki zdrowotnej. Ponadto dokument uprawnia do korzystania w tym zakresie z opieki jedynie tych placówek, które funkcjonują w ramach powszechnego systemu ochrony zdrowia. Należy przy tym pamiętać, że jeśli pobierają one pewnego rodzaju opłaty od osób podlegających ubezpieczeniu, posiadanie EKUZ nie zwalnia z tych opłat. Za zaplanowane zabiegi czy leczenie prywatne wyjeżdżający także płaci z własnej kieszeni.
Zwykle karta EKUZ jest wystawiana na dwa miesiące, począwszy od końca miesiąca, za który została odprowadzona ostatnia składka na ubezpieczenie zdrowotne. W przypadku bezrobotnych karta jest ważna tylko 30 dni. Uczniowie i studenci otrzymują EKUZ, która jest ważna do końca semestru lub roku szkolnego. Najdłuższy okres ważności karty przysługuje emerytom (pięć lat) i rencistom (na okres przyznanego świadczenia, maksymalnie do pięciu lat). Karta przyznana osobom, które wyjeżdżają za granicę z zamiarem podjęcia pracy, jest ważna tylko do momentu podjęcia pracy.
Osoby, które planują wyjechać za granicę, powinny zadbać o swoje ubezpieczenie zdrowotne i wyrobić kartę EKUZ. Informacje na ten temat są dostępne w lokalnych siedzibach NFZ, a także pod numerem infolinii urzędu pracy: 19 524 (opłata jak za połączenie lokalne).
Joanna Niemyjska (Zielona Linia)
