Warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary
Na mocy art. 69 kodeksu karnego, sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej 2 lat, ograniczenia wolności lub grzywny orzeczonej jako kara samoistna, jeżeli uzna, że jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Należy pamiętać, że podejmując decyzję w tym zakresie, sąd bierze po uwagę postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, jak również dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa, czyli np. czy okazał skruchę, przeprosił pokrzywdzonego, naprawił lub próbował naprawić wyrządzoną szkodę itp. Co ważne, zawieszenia wykonania kary nie stosuje się do sprawcy, który dopuścił się przestępstwa w warunkach recydywy specjalnej wielokrotnej, chyba że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami. Ponadto, zawieszenia wykonania kary ograniczenia wolności lub grzywny nie stosuje się wobec sprawcy występku o charakterze chuligańskim. Wobec takiego sprawy stosuje się to jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach.
Kiedy sąd obowiązkowo zarządza wykonanie zawieszonej kary?
Sąd obligatoryjnie zarządza wykonanie zawieszonej kary w przypadku, gdy skazany w okresie próby:
– popełni podobne przestępstwo umyślne, za które orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności,
– rażąco narusza porządek prawny, ponownie używając przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub małoletniej, z którą razem zamieszkuje, a kara z warunkowym zawieszeniem jej wykonania została orzeczona za przestępstwo z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec takiej osoby.
Warto wiedzieć, że podstawą do odwieszenia kary jest popełnienie kolejnego przestępstwa, a nie orzeczenie wyroku w okresie próby za czyn, który został popełniony wcześniej. Dodatkowo przestępstwo popełnione w okresie próby powinno być podobne do tego, za które sprawca został skazany, czyli należeć do tego samego rodzaju przestępstw, np. do przestępstw z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia lub też do przestępstw popełnionych w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Za to drugie przestępstwo musi być też orzeczona prawomocnie kara pozbawienia wolności i nie ma tu znaczenia, czy jest to kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania, czy też bez warunkowego zawieszenia. Sąd obowiązkowo zarządza wykonanie kary także w sytuacji, gdy sądowy kurator zawodowy udzielił skazanemu pisemnego upomnienia, a po udzieleniu takiego upomnienia skazany nadał rażąco narusza porządek prawny albo uchyla się od uiszczenia grzywny, od dozoru, wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych środków karnych. Jeżeli jednak przemawiają za tym szczególne względy, wówczas możliwe jest odstąpienie od zarządzenia wykonania kary w tym przypadku.
Fakultatywne zarządzenie wykonania zawieszonej kary
Sąd może (choć nie musi) zarządzić wykonanie zawieszonej kary, jeżeli skazany w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, w szczególności gdy popełnił inne przestępstwo niż to, przy którym zarządzenie wykonania kary jest obowiązkowe, albo jeżeli uchyla się od uiszczenia grzywny, od dozoru, wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych środków karnych sąd. Taka możliwość istnieje także wówczas, gdy skazany po wydaniu wyroku, lecz przed jego uprawomocnieniem się, rażąco narusza porządek prawny, a w szczególności gdy w tym czasie popełnił przestępstwo. Należy mieć na uwadze, że rażące naruszanie porządku prawnego oznacza naruszanie przepisów różnych dziedzin prawa, a nie tylko prawa karnego, np. uchylanie się od spełniania nałożonego obowiązku alimentacyjnego lub uporczywe zakłócanie porządku publicznego. Co istotne, wszystkie te zdarzenia powinny wystąpić w okresie próby, a sprawca musi wykazywać tzw. złą wolę, czyli np. świadomie uchylać się od naprawienia szkody, podczas, gdy może ją naprawić i umyślnie tego nie robi.
Termin zarządzenia wykonania kary
Warto wiedzieć, że zarządzenie wykonania kary nie może nastąpić później, niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. W tym też czasie musi między innymi zapaść wyrok skazujący za przestępstwo popełnione w okresie próby.
