Projekt nowelizacji wypełnia postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z kwietnia 2009 r. Na skutek wyroku, w którym TK uznał przepis art. 85 ust. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.) za niezgodny z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Przepis ten utraci moc z dniem 1 maja 2010 r. Zgodnie z art. 85 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, zryczałtowaną kwotę
na utrzymanie dziecka oraz stawki na bieżące funkcjonowanie placówki rodzinnej, uwzględniając potrzebę prawidłowego funkcjonowania tej placówki. Na podstawie tego upoważnienia Minister Polityki Społecznej wydał rozporządzenie z dnia 5 listopada
2004 r. w sprawie określenia zryczałtowanej kwoty na utrzymanie dziecka oraz stawek na bieżące funkcjonowanie placówki rodzinnej (Dz. U. Nr 245, poz. 2461, z późn. zm.).
Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z dnia 21 kwietnia 2009 r. uznał, że wyżej wskazane upoważnienie nie wypełnia wymogów wynikających z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego niedopuszczalne jest brzmienie upoważnienia, które w istocie upoważnia nie do wydania rozporządzenia w celu wykonania ustawy, lecz do samodzielnego uregulowania całego kompleksu zagadnień bez bezpośrednich unormowań czy wskazówek w tekście ustawy. Ustawowe umocowanie do wydania rozporządzenia nie może pozostawiać prawodawcy zbyt daleko idącej swobody kształtowania merytorycznych treści rozporządzenia.
Ponadto, Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że ustawodawca prawidłowo określił organ upoważniony do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania, jednak nie dopełnił obowiązku sprecyzowania wytycznych dotyczących treści aktu. Ustawodawca jedynie wskazał w kwestionowanym przepisie, że przedmiotem rozporządzenia są „środki finansowe na bieżące funkcjonowanie”, w których zawiera się „zryczałtowana kwota na utrzymanie dziecka” (art. 87 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej) oraz „stawki na bieżące funkcjonowanie placówki rodzinnej, uwzględniając potrzebę prawidłowego funkcjonowania tej placówki”. Z powyższych względów wyżej wskazane rozporządzenie normuje sprawy mające istotny wpływ na sposób funkcjonowania placówek rodzinnych, takie jak: „zryczałtowana kwota”, „stawki na bieżące funkcjonowanie placówki rodzinnej”, „stawka na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym”, „stawka na utrzymanie domu jednorodzinnego”. Nie mają one umocowania w treści ustawy i nie zostały sformułowane, przez właściwego ministra, na podstawie ustawowo określonych, choćby w stosunku do innych form pomocy społecznej, reguł ustalenia ich treści normatywnej.
Przepisy projektu wprowadzają jednolite zasady przyznawania pomocy pieniężnej rodzinie zastępczej w przypadku, gdy nie sprawuje ona osobistej opieki nad powierzonym dzieckiem – chodzi o dzieci umieszczone w placówkach zapewniających całodobową opiekę. Zgodnie z nowym prawem 20% pomoc będzie przyznawana również w przypadku, gdy dziecko zostanie umieszczone w młodzieżowym ośrodku socjoterapii, który jest instytucją mającą taki sam status, jak młodzieżowy ośrodek wychowawczy. Ponadto w środkach finansowych na bieżące funkcjonowanie placówki rodzinnej prowadzonej w domu jednorodzinnym uwzględniono wydatki na czynsz. Będzie więc identycznie, jak w przypadku placówek rodzinnych prowadzonych w budynkach wielorodzinnych.
Zaproponowano, aby przepisy projektowanej nowelizacji weszły w życie z dniem 1 maja 2010 r. Rozwiązanie takie wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 kwietnia 2009 r., który orzekł, że z dniem 1 maja 2010 r. przepis art. 85 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej traci moc.
