Zgodnie z treścią art. 6 w/w aktu prawnego, pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej. Pacjent ma prawo, w sytuacji ograniczonych możliwości udzielenia odpowiednich świadczeń zdrowotnych, do przejrzystej, obiektywnej, opartej na kryteriach medycznych, procedury ustalającej kolejność dostępu do tych świadczeń. Pacjent ma prawo żądać, aby udzielający mu świadczeń zdrowotnych:
- lekarz zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium lekarskie;
- pielęgniarka (położna) zasięgnęła opinii innej pielęgniarki (położnej).
Z drugiej strony musimy pamiętać, że lekarz może odmówić zwołania konsylium lekarskiego lub zasięgnięcia opinii innego lekarza, jeżeli uzna, że żądanie takie jest bezzasadne.
Niezależnie od powyższego, pacjent ma prawo do natychmiastowego udzielenia świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia. W przypadku porodu pacjentka ma prawo do uzyskania świadczeń zdrowotnych związanych z porodem. Taka regulacja wiąże się oczywiście ze szczególnymi przypadkami takimi, jak wypadki drogowe, wypadki przy pracy, nieszczęśliwe zdarzenia losowe, których skutkiem jest bezpośrednie zagrożenie życia danej osoby. Ustawodawca nakłada na podmioty lecznicze w takich sytuacjach obowiązek udzielenia pierwszej pomocy i zapewnienia właściwej opieki medycznej, dodajmy, że jest to obowiązek o charakterze bezwzględnym. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 października 2006 r. (sygn. akt III CSK 123/06) słusznie podkreślił, że ustawowy, bezwzględny wymóg natychmiastowego udzielenia świadczenia zdrowotnego obejmuje zarówno sytuacje, gdy nieudzielanie natychmiastowe takiego świadczenia może skutkować utratą życia, jak i sytuacje, gdy nieudzielanie natychmiastowe świadczenia medycznego może skutkować utratą zdrowia. Nie ma zatem żadnych podstaw do przyjęcia, że kasa chorych (NFZ) ma obowiązek pokryć ponadlimitowe świadczenia medyczne udzielone tylko w nagłych wypadkach zagrożenia utratą życia, a nie ma takiego obowiązku co do świadczeń udzielonych w nagłych wypadkach zagrożenia utratą zdrowia. Ostatecznie zatem fakt ubezpieczenia zdrowotnego nie powinien decydować o prawie do skorzystania z pomocy medycznej, w szczególnych i nagłych przypadkach. Tak też będzie, gdy chodzi o kobietę, która zaczyna rodzić.
Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych udzielanych z należytą starannością przez podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych w warunkach odpowiadających określonym w odrębnych przepisach wymaganiom fachowym i sanitarnym. Przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych osoby wykonujące zawód medyczny kierują się zasadami etyki zawodowej określonymi przez właściwe samorządy zawodów medycznych. Jakość świadczonych usług nie powinna zatem pozostawać w jakimkolwiek związku z faktem ubezpieczenia zdrowotnego konkretnego pacjenta – w przeciwnym razie będzie to nadużycie prawa. Jednocześnie podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych bez należytej staranności ponosi odpowiedzialność za wszelką winę nieumyślną, a tym bardziej umyślną. Inną sprawą jest jednak sposób dochodzenia tej odpowiedzialności – niejednokrotnie bardzo długotrwały i skomplikowany.
