Historia wyroku
W 2011r. wprowadzono do Kodeksu pracy przepis art. 130§21, jednocześnie wprowadzając, jako ustawowo dzień wolny od pracy święto Trzech Króli, tj. 6 stycznia. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy święto przypada w dniu wolnym od pracy, wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, to nie obniża ono wymiaru czasu pracy. Przepis ten zniósł więc odbiór dni wolnych za święta przypadające w weekend. Przedmiotowy artykuł zaskarżyła do Trybunału Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”. Zdaniem Komisji przepis ten w sposób nieuzasadniony różnicował sytuację prawną pracowników zatrudnionych u tego samego pracodawcy, często na tym samym stanowisku pracy, w granicach tych samych ustawowych maksymalnych norm czasu pracy oraz w ramach tego samego systemu czasu pracy ale objętych różnymi harmonogramami czasu pracy. Przewidywał on bowiem stosowanie dłuższego wymiaru czasu pracy w ramach poszczególnych norm rozliczeniowych pracownikom, dla których święto będące dniem ustawowo wolnym od pracy przypada w dniu wolnym od pracy, wynikającym z pięciodniowego tygodnia pracy oraz skrócenie wymiaru czasu pracy tym pracownikom, dla których to święto przypada w dniu pracy. Zdaniem NSZZ „Solidarność” oznaczało to naruszenie art. 32 ust.1 i 2 Konstytucji i wyrażonych tam zasad równości wobec prawa i zakazu dyskryminacji w życiu politycznym, gospodarczym i społecznym. Wyrok TK
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 130§21 Kodeksu pracy jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji. Jak podkreślił, zgodnie z Kodeksem pracy i Konstytucją wszyscy pracownicy mają prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy. W związku z tym ustawowe ograniczenie liczby dni wolnych od pracy w danym okresie rozliczeniowym powinno w równej mierze dotyczyć wszystkich pracowników i być oparte na racjonalnych i zobiektywizowanych, a także przewidywalnych kryteriach. Zdaniem TK nie znajduje więc racjonalnego uzasadnienia wprowadzenie różnic w liczbie dni wolnych od pracy przysługujących pracownikom tylko na podstawie przyjętego przez danego pracodawcę rozkładu czasu pracy. Przyjęte przez ustawodawcę kryterium zróżnicowania nie wynika bowiem, ani z cech osobowych pracownika, ani z charakteru jego pracy. Jak podkreślił Trybunał, zróżnicowanie sytuacji prawnej pracowników w zakresie prawa do dnia wolnego od pracy w zamian za święto w zależności od tego czy święto przypada w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy czy w dniu będącym według tego rozkładu czasu pracy dniem pracy, nie znajduje usprawiedliwienia w potrzebach i interesach gospodarki narodowej. Rozważania natury budżetowej nie mogą bowiem uzasadniać dyskryminacji. W ocenie TK kwestionowana regulacja nie znajduje usprawiedliwienia w zasadach konstytucyjnych, zwłaszcza zasadzie sprawiedliwości społecznej. Trybunał wskazał także, że jeżeli w podziale dóbr i związanym z tym podziale ludzi występują niesprawiedliwe różnice, wówczas różnice te uważane są za nierówność. Występujący w niniejszej sprawie podział dóbr, czyli prawo do wolnego dnia w zamian za święto, oraz związany z nim podział pracowników na tych, którym przysługuje to prawo, jeżeli święto przypada na dzień pracy zgodnie z rozkładem czasu pracy oraz na tych, którym prawo to nie przysługuje, jeżeli święto przypada na dzień wolny od pracy według rozkładu czasu pracy, jest oparty na arbitralnym kryterium różnicującym, a zatem jest to rozróżnienie niesprawiedliwe i krzywdzące dla tej ostatniej grupy pracowników. Zdaniem TK ustawodawca w zakwestionowanym artykule naruszył konstytucyjną zasadę równości, bezpodstawnie różnicując liczbę dni wolnych od pracy przysługujących pracownikom, w oparciu o nieznajdujące racjonalnego uzasadnienia kryterium zróżnicowania.
Wyrok jest ostateczny
Wyrok jest ostateczny a Trybunał nie określił żadnego okresu przejściowego. Oznacza to, że przedmiotowy przepis straci moc z chwilą opublikowania wyroku w Dzienniku Ustaw.
