Jakie warunki musi spełnić pracodawca, aby uzyskać status pracodawcy prowadzącego zakład pracy chronionej?
Pracodawca, który chce ubiegać się o status zakładu pracy chronionej musi przede wszystkim prowadzić działalność gospodarczą przez okres co najmniej 12 miesięcy i zatrudniać co najmniej 25 pracowników w pełnym wymiarze pracy. Ponadto przez okres minimum 6 miesięcy zatrudnienie osób niepełnosprawnych powinno stanowić co najmniej 50% ogółu zatrudnionych, w tym minimum 20% osób musi posiadać znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności. Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych może być niższy, tj. stanowić co najmniej 30% ogółu zatrudnionych, ale tylko w przypadku zatrudniania osób niewidomych lub psychicznie chorych, bądź upośledzonych umysłowo zaliczonych do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Dodatkowo obiekty i pomieszczenia zakładu pracy muszą odpowiadać przepisom i zasadom bhp, a także uwzględniać potrzeby osób niepełnosprawnych w zakresie przystosowania stanowisk pracy, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i ciągów komunikacyjnych oraz spełniać wymagania dostępności do nich. Warunki te stwierdza i kontroluje Państwowa Inspekcja Pracy. Należy również zapewnić pracownikom doraźną i specjalistyczną opiekę medyczną, poradnictwo i usługi rehabilitacyjne.
Szczególne zwolnienia
Warto wiedzieć, że wojewoda może zwolnić pracodawcę na czas określony, nie dłużej jednak niż na 6 miesięcy, od warunku zatrudniania minimum 20% osób posiadających znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności. Takie zwolnienie następuje w formie decyzji i może mieć miejsce jedynie wtedy, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 60% osób niepełnosprawnych, a właściwy powiatowy urząd pracy nie może skierować wymaganej liczby osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, posiadających odpowiednie kwalifikacje zawodowe lub nadających się do przekwalifikowania. Ponadto, wojewoda ma także uprawnienie do zwolnienia z obowiązku prowadzenia działalności gospodarczej przez okres 12 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o przyznanie statusu zakładu pracy chronionej lub z obowiązku utrzymywania określonych wskaźników zatrudnienia osób niepełnosprawnych w okresie 6 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie statusu zakładu pracy chronionej. Dotyczy to jednak pracodawcy, który
– przejął wraz ze wszystkimi pracownikami zakład pracy chronionej w upadłości lub w likwidacji albo zagrożony likwidacją lub upadłością,
– przejął pracowników zakładu pracy chronionej w związku z podziałem lub nabyciem tego zakładu lub jego części albo w wyniku zmiany formy organizacyjno-prawnej zakładu pracy chronionej prowadzonego przez osobę fizyczną,
– przejął w drodze darowizny od osoby należącej do najbliższej rodziny zakład pracy chronionej prowadzony przez jedną lub więcej osób fizycznych.
Trzeba złożyć stosowny wniosek
Pracodawca, który spełnia powyższe wymagania musi złożyć wniosek o przyznanie statusu pracodawcy prowadzącego zakład pracy chronionej. Decyzję w tej sprawie wydaje wojewoda. Wojewoda sprawuje również nadzór nad przestrzeganiem warunków związanych z prowadzeniem zakładu pracy chronionej.
Przywileje pracodawcy mającego status zakładu pracy chronionej
Należy pamiętać, że prowadzący zakład pracy chronionej korzysta z wielu szczególnych uprawnień. Przede wszystkim jest zwolniony z podatków, za wyjątkiem podatku od gier, podatku VAT, akcyzy, cła, podatków dochodowych i od środków transportowych). Co ważne, zwolnienie z podatku od nieruchomości, rolnego i leśnego zwolniony następuje na zasadach określonych w przepisach odrębnych a podatku od czynności cywilnoprawnych pracodawca nie płaci jedynie wtedy, gdy dokonana przez niego czynność w bezpośrednim związku z prowadzeniem zakładu. Dodatkowo pracodawca mający status zakładu pracy chronionej podlega zwolnieniu od opłat, z wyjątkiem opłaty skarbowej i opłat o charakterze sanacyjnym.
Taki pracodawca może również wnioskować o przyznanie ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych:
– dofinansowania w wysokości do 50% oprocentowania zaciągniętych kredytów bankowych, pod warunkiem wykorzystania tych kredytów na cele związane z rehabilitacją zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych,
– zwrotu kosztów budowy lub rozbudowy obiektów i pomieszczeń zakładu, kosztów transportowych i administracyjnych.
Zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych
Każdy pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej musi utworzyć zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych, na którym gromadzone są środki uzyskane między innymi z tytułu w/w zwolnień podatkowych. Co najmniej 15% zgromadzonych na tym funduszu środków musi być przeznaczana na indywidualne programy rehabilitacji, a co najmniej 10% – na pomoc indywidualną dla niepełnosprawnych pracowników i byłych niepracujących niepełnosprawnych pracowników tego zakładu. Co istotne, środki zakładowego funduszu rehabilitacji nie podlegają egzekucji sądowej ani administracyjnej oraz nie mogą być obciążane w jakikolwiek sposób.
