Oprócz standardowego wywiadu prowadzonego podczas szukania wymarzonego domu, obejmującego np. ustalanie ceny nieruchomości, ogólnego stanu zużycia, położenia, a także sąsiedztwa, powinniśmy zadbać również o ustalenie stanu prawnego interesującej nas nieruchomości. Podstawową czynnością w tym zakresie jest dokładne obejrzenie jej księgi wieczystej. Każda nieruchomość w Polsce musi mieć urządzoną księgę wieczystą, w której wpisywane są nie tylko prawa dotychczasowego właściciela ale także wszelkie obciążenia lokalu, budynku czy gruntu. Przeglądanie treści księgi wieczystej jest darmowe – wystarczy do tego wizyta w wydziale ksiąg wieczystych we właściwym sadzie rejonowym. Przeglądanie interesującej nas księgi jest całkowicie darmowe. Dla zapracowanych ustawodawca znalazł wygodniejsze rozwiązanie – prawie wszystkie księgi są bowiem dostępne w Internecie na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości. Tym samym bez kłopotu możemy wygodnie poprzeglądać w zaciszach własnego domu księgę interesującej nas nieruchomości. Treść księgi ma dla kupującego zasadnicze znacznie, ponieważ wynika z niej kto dokładnie jest jej właścicielem, czy nie jest obciążona hipoteką, służebnością (np. przesyłu czy drogi koniecznej) lub innym ograniczonym prawem rzeczowym. Uchroni to nas przed niechcianymi niespodziankami, które mogą pojawić się już po zawarciu umowy sprzedaży wymarzonego domu – nikt chyba nie chciałby dowiedzieć się, że musi spłacać hipotekę przez okres następnych 20 lat.
Po rzetelnym obejrzeniu księgi wieczystej oraz upewnieniu się, że nie ma w niej żadnych zagrożeń dla kupującego, powinien on udać się do najbliższego Urzędu Gminy. Wszystko po to, aby zapoznać się z planem zagospodarowania przestrzennego, który określa warunki zabudowy dla konkretnej działki. W Urzędzie możemy uzyskać informacje nie tylko związane z tym czy dana nieruchomość jest przeznaczona pod zabudowę mieszkaniową, ale także czy w niedalekiej przyszłości nie planowana jest na danym ternie inwestycja polegająca np. na wybudowaniu centrum handlowego czy poprowadzeniu jezdni.
Zdarzyć się jednak może, że planu zagospodarowania przestrzennego dla interesującej nas nieruchomości po prostu nie sporządzono. W takiej sytuacji, jeżeli jesteśmy nadal zainteresowani kupnem nieruchomości, musimy wystąpić do Urzędu z wnioskiem o wydanie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.
Kolejnym ważnym krokiem jest ustalenie istniejącego lub projektowanego uzbrojenia terenu, czyli dostępu wszelkich niezbędnych mediów. Oczywiście dotyczy to wyłącznie sytuacji, gdy mamy do czynienia z nieruchomością gruntową, na której chcemy wybudować swój dom. Warto także pamiętać o przeanalizowaniu gruntu, na którym posadowimy dom – czy aby przypadkiem nadaje się on w ogóle do takiego celu. Nie każdy wie, że niektóre nieruchomości posiadają pewne ograniczenia budowlane w związku z przynależnością do tzw. obszaru Natura 2000, który chroni siedliska istotnych dla równowagi ekosystemu roślin i zwierząt. Jeżeli nasza nieruchomość znajdzie się w tym obszarze, musimy się wówczas liczyć ze znaczącymi ograniczeniami budowlanymi, które szczegółowo reguluje ustawa – Prawo ochrony środowiska.