Wymiar urlopu wypoczynkowego
Warto przypomnieć, że wymiar urlopu wypoczynkowego jest zależny od okresu zatrudnienia. W przypadku, gdy pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat ma on prawo do 20 dni tego urlopu w danym roku kalendarzowym. Jeżeli zaś okres zatrudnienia jest dłuższy niż 10 lat może on liczyć na 26 dni wypoczynku. Dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy wymiar urlopu ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Wynosi on odpowiednio 20 lub 26 dni. Niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Zaległy urlop
O zaległym urlopie mówimy wówczas, gdy pracownik nie wykorzysta urlopu wypoczynkowego w danym roku kalendarzowym. W takim przypadku niewykorzystany w całości lub części urlop przechodzi na następny rok. Taka sytuacja może zaistnieć zarówno z przyczyn leżących po stronie pracodawcy lub tez pracownika. Zaległy urlop, podobnie jak zwykły urlop wypoczynkowy, jest najczęściej udzielany w pełnych dniach. Przy udzielaniu urlopu 1 dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy. Zatem osobie, której udzielono zaległego urlopu wypoczynkowego, należy odpisać z puli urlopowej tyle godzin urlopu, ile miała do przepracowania w dniu, w którym korzystała z urlopu wypoczynkowego. Udzielenie pracownikowi urlopu w dniu pracy w wymiarze godzinowym odpowiadającym części dobowego wymiaru czasu pracy jest dopuszczalne jedynie w przypadku, gdy część urlopu pozostała do wykorzystania jest niższa niż pełny dobowy wymiar czasu pracy pracownika w dniu, na który ma być udzielony urlop. Jeżeli więc pracownikowi pozostały np. 2 godziny urlopu wypoczynkowego w przypadku, gdy pracuje po 4 godziny na dobę, to wówczas można mu udzielić urlopu jedynie na część dnia pracy, a na pozostałe 2 godziny musi przyjść do pracy. Jednak pracownikowi nie można udzielić zaległego urlopu wypoczynkowego na część dnia pracy, jeżeli nabył on prawo do urlopu za kolejny rok. Nie należy zapominać, że przysługujący i niewykorzystany urlop na żądanie nie jest świadczeniem zaległym w następnym roku. Niewykorzystane dni takiego wolnego przekształcają się w zwykły urlop wypoczynkowy. Pracownik ma więc możliwość wykorzystania zaległego urlopu na żądanie ale już tylko jako normalny urlop wypoczynkowy. Należy pamiętać, że o terminie przydzielenia zaległego urlopu decyduje w ostateczności pracodawca. Może on bowiem wysłać pracownika na zaległy urlop nawet wtedy, gdy nie wyraża on na to zgody. Wykorzystanie takiego urlopu wypoczynkowego jest niejako obowiązkowe dla pracownika i w przeciwnym wypadku pracodawca może nie dopuścić go do wykonywania pracy.
Nowe uregulowania
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 168 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1974r., Nr 24, poz. 141 ze zm.) zaległy urlop należy wykorzystać do końca trzeciego kwartału następnego roku, czyli do 30 września. Celem nowych przepisów było stworzenie pracownikom możliwości skorzystania z zaległego wypoczynku w atrakcyjnym okresie letnim. Osoby, które zaoszczędziły wolne z poprzedniego roku mogą je połączyć z wypoczynkiem w roku kolejnym i uzyskać długi wakacyjny urlop. Z kolei pracodawcy uzyskali większą swobodę w planowaniu urlopów.
Kodeks pracy nie przewiduje przesunięcia terminu wykorzystania zaległego urlopu. Jeżeli więc pracodawca nie chce się narazić na popełnienie wykroczenia przeciwko prawom pracownika, zobowiązany jest udzielić mu takiego urlopu do 30 września. Pracownik nie musi wykorzystać całego zaległego urlopu do tego właśnie dnia. Wystarczy bowiem, że rozpocznie taki urlop przynajmniej 30 września danego roku. Oczywiście niewykorzystanie zaległego urlopu w terminie do końca września kolejnego roku nie powoduje utraty przez pracownika prawa do zaległego urlopu.
