Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zadał pytanie prawne Trybunałowi Konstytucyjnemu dotyczące zasad obliczania opłat za udzielenie koncesji dla nadawców radiowych i telewizyjnych. Według sądu pytającego wszelkie opłaty koncesyjne stanowią daninę publiczną w rozumieniu konstytucji. W prawie podatkowym obowiązuje zasada ustanawiania podatków wyłącznie w drodze ustawowej tj. przez reprezentację narodu. Celem takiego rozwiązania jest m.in. stworzenie gwarancji praw podatnika wobec organów władzy publicznej oraz wzmocnienie pozycji demokratycznych struktur przedstawicielskich i ich odpowiedzialności politycznej.
Zdaniem sądu pytającego kwestionowane rozporządzenie wykracza poza zakres upoważnienia do jego wydania zawartego w art. 40 ust. 2 ustawy o radiofonii i telewizji co jest sprzeczne z konstytucją. Upoważnienie to nie zawiera stosownych wytycznych do treści rozporządzenia. Przez wytyczne dotyczące treści aktu należy rozumieć wskazania co do materialnego kształtu regulacji. Jeśli ustawodawca korzysta z upoważnień, to musi znacznie szerzej wyznaczyć treść przyszłych rozporządzeń, m.in. przez bardziej szczegółowe wytyczne co do treści aktu.
W dniu 19 lipca 2011 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:
I.1. Art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji jest niezgodny z art. 217 oraz art. 92 ust. 1 konstytucji.
2. Rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 4 lutego 2000 r. w sprawie opłat za udzielenie koncesji na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych jest niezgodne z art. 92 ust. 1 konstytucji.
II. Art. 40 ust. 2 ustawy powołanej w części I w punkcie 1 oraz rozporządzenie powołane w części I w punkcie 2 tracą moc obowiązującą z upływem dwunastu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.
W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie ze względu na zbędność wydania wyroku.
Sąd w pytaniu prawnym wskazywał na naruszenie konstytucyjnej zasady wyłączności ustawowej w dziedzinie prawa daninowego przez przekazanie do uregulowania w drodze rozporządzenia wysokości opłaty za udzielenie koncesji. Ponadto zakwestionował brak szczegółowych wytycznych w art. 40 ust. 2 ustawy o radiofonii i telewizji do wydania rozporządzenia oraz przekroczenie upoważnienia ustawowego przez przepisy rozporządzenia KRRiT.
Trybunał Konstytucyjny analizując charakter opłaty za udzielenie koncesji na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych, wziął pod uwagę jej budżetowy charakter. Trybunał uwzględnił fakt, że podmiot, który chce prowadzić działalność gospodarczą polegającą na rozpowszechnianiu programów telewizyjnych lub radiowych musi wystąpić z wnioskiem do KRRiT o udzielenie koncesji. Udzielenie tej koncesji – zgodnie z ustawą o radiofonii i telewizji oraz ustawą o swobodzie działalności gospodarczej – obowiązkowo podlega tejże opłacie. Ponadto opłata ta jest świadczeniem pieniężnym i bezzwrotnym. Trybunał Konstytucyjny uznał, że opłata za udzielenie koncesji na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych ma charakter daniny.
Trybunał stwierdził, że art. 40 ust. 2 ustawy o radiofonii i telewizji jest niezgodny z art. 217 konstytucji. Ustawodawca przekazał do regulacji podstawowej istotny element konstrukcji daniny, tj. jej wysokość, a to stanowi materię zastrzeżoną dla ustawy. Ponadto Trybunał wskazał, że kwestionowany przepis nie zawiera szczegółowych wytycznych, które wyznaczałyby KRRiT merytoryczny kierunek regulacji zawartych w rozporządzeniu w sposób wykluczający dowolność tych regulacji i tak, by zachowało charakter wykonawczy do ustawy. Przesądza to o jego niezgodności z art. 92 ust. 1 konstytucji. W konsekwencji Trybunał uznał, że wydane na podstawie niekonstytucyjnego art. 40 ust. 2 ustawy o radiofonii i telewizji rozporządzenie uregulowało materię ustawową, co stanowi naruszenie art. 92 ust. 1 konstytucji.
Trybunał postanowił odroczyć na dwanaście miesięcy utratę mocy przepisów objętych wyrokiem. Do tego czasu pozostają one w systemie prawa.
