Zawieszenie wykonania kary
Zgodnie z art. 69 kodeksu karnego, sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej 2 lat, ograniczenia wolności lub grzywny, jeżeli jest karą samoistną. Następuje to w przypadku, gdy sąd uzna, że jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Podejmując decyzję w tym zakresie, sąd bierze po uwagę postawę sprawcy, jego właściwości oraz warunki osobiste, jak również dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa, czyli np. czy okazał skruchę, naprawił lub próbował naprawić wyrządzoną szkodę, przeprosił pokrzywdzonego itp. Należy jednak pamiętać, że zawieszenia wykonania kary nie stosuje się do sprawcy, który dopuścił się przestępstwa w warunkach recydywy specjalnej wielokrotnej, chyba że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami. Zawieszenia wykonania kary ograniczenia wolności lub grzywny nie stosuje się wobec sprawcy występku o charakterze chuligańskim. Wobec takiego sprawy możliwe jest zastosowanie tej instytucji jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach.Obowiązkowe zarządzenie wykonania kary
Sąd obowiązkowo musi zarządzić wykonanie kary, jeżeli skazany w okresie próby:
-popełni podobne przestępstwo umyślne, za które orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności,
-używa przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub małoletniej z którą razem zamieszkuje, a kara z warunkowym zawieszeniem jej wykonania została orzeczona za przestępstwo z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec takiej osoby.
Należy pamiętać, że podstawą do odwieszenia kary jest popełnienie kolejnego przestępstwa a nie orzeczenie wyroku w okresie próby za czyn, który został popełniony wcześniej. Ponadto przestępstwo popełnione w okresie próby musi być podobne do tego, za które sprawca został skazany. Przestępstwami podobnymi są przestępstwa należące do tego samego rodzaju, np. przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia albo przestępstwa popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Za to drugie przestępstwo musi być też orzeczona prawomocnie kara pozbawienia wolności i nie ma tu znaczenia, czy jest to kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania, czy też bez warunkowego zawieszenia. Sąd obligatoryjnie zarządza wykonanie kary także w sytuacji, gdy sądowy kurator zawodowy udzielił skazanemu pisemnego upomnienia, a po udzieleniu takiego upomnienia skazany nadał rażąco narusza porządek prawny albo uchyla się od uiszczenia grzywny, od dozoru, wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych środków karnych. W tym przypadku odstąpienie od zarządzenia wykonania kary jest możliwe jedynie wtedy, gdy przemawiają za tym szczególne względy.
Kiedy sąd może zarządzić wykonanie kary?
W sytuacji, gdy skazany w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, w szczególności gdy popełnił inne przestępstwo niż to, przy którym zarządzenie wykonania kary jest obowiązkowe, albo jeżeli uchyla się od uiszczenia grzywny, od dozoru, wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych środków karnych sąd może (choć nie musi) zarządzić wykonanie kary. Sad ma również taką możliwość, jeżeli skazany po wydaniu wyroku, lecz przed jego uprawomocnieniem się, rażąco narusza porządek prawny, a w szczególności gdy w tym czasie popełnił przestępstwo. Rażące naruszanie porządku prawnego oznacza naruszanie przepisów różnych dziedzin prawa a nie tylko prawa karnego. Mogą to być więc sytuacje, gdy sprawca uchyla się od spełniania nałożonego na niego obowiązku alimentacyjnego lub w sposób uporczywy zakłóca porządek publiczny itp. Oczywiście wszystkie te zdarzenia muszą wystąpić w okresie próby. Dodatkowo sprawca musi wykazywać tzw. złą wolę, czyli np. świadomie uchylać się od naprawienia szkody, podczas, gdy może ją naprawić i umyślnie tego nie robi.
Ważne terminy
Zarządzenie wykonania kary nie może nastąpić później niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. W tym też czasie musi między innymi zapaść wyrok skazujący za przestępstwo popełnione w okresie próby.
