Zgodnie z treścią art. 55 powyższego aktu prawnego, sędziów sądów powszechnych do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim powołuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, w terminie miesiąca od dnia przesłania tego wniosku. Pamiętajmy jednak, że termin miesięczny został uznany z dniem 15 czerwca 2012 r. przez TK za niekonstytucyjny.
Sędziowie sądów powszechnych są powoływani na stanowiska:
- sędziego sądu rejonowego;
- sędziego sądu okręgowego;
- sędziego sądu apelacyjnego.
Powołując do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej wyznacza miejsce służbowe (siedzibę) sędziego. Zmiana miejsca służbowego sędziego może być jednak dokonana bez zmiany stanowiska w przypadkach i w trybie określonych w art. 75 Prawa o ustroju sądów powszechnych.
Na chwilę obecną, każdy, kto spełnia warunki do objęcia stanowiska sędziego sądu powszechnego może zgłosić swoją kandydaturę na jedno wolne stanowisko sędziowskie, w ciągu miesiąca od obwieszczenia w tym przedmiocie w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Zgłaszający swoją kandydaturę wypełnia w dwóch egzemplarzach kartę zgłoszenia kandydata na wolne stanowisko sędziowskie oraz dołącza do niej informację z Krajowego Rejestru Karnego dotyczącą jego osoby i zaświadczenie stwierdzające, że jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego. Zgłaszający urodzony przed dniem 1 sierpnia 1972 r. dołącza również oświadczenie, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów , albo oświadczenie lustracyjne. Kandydat na wolne stanowisko sędziowskie, który zajmuje stanowisko sędziego sądu powszechnego, sędziego sądu administracyjnego, sędziego sądu wojskowego bądź też referendarza sądowego, do karty zgłoszenia dołącza wykaz sygnatur akt stu spraw sądowych różnych kategorii, w których rozpoznawaniu brał udział, a w przypadku mniejszej liczby spraw – wykaz sygnatur akt wszystkich spraw. Kandydat na wolne stanowisko sędziowskie, który zajmuje stanowisko prokuratora albo asesora prokuratorskiego, do karty zgłoszenia dołącza wykaz sygnatur akt stu spraw, w których prowadził lub nadzorował postępowanie przygotowawcze, sporządził akt oskarżenia lub środki zaskarżenia bądź występował przed sądem lub składał pisma procesowe, a w przypadku mniejszej liczby spraw – wykaz sygnatur akt wszystkich spraw. Kandydat na wolne stanowisko sędziowskie, który wykonuje zawód adwokata lub radcy prawnego bądź zajmuje stanowisko starszego radcy lub radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, do karty zgłoszenia dołącza wykaz sygnatur stu akt spraw sądowych różnych kategorii, w których występował w charakterze zastępcy procesowego, a jeżeli występował w mniejszej liczbie spraw – wykaz sygnatur wszystkich akt spraw, ze wskazaniem sądów, w których sprawy te toczyły się lub toczą, lub odpisy wszystkich, jednak nie więcej niż stu, opinii prawnych i innych dokumentów sporządzonych w związku ze stosowaniem lub tworzeniem prawa; starszy radca i radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa dołącza ponadto opinię przełożonego. Kandydat na wolne stanowisko sędziowskie, który wykonuje zawód notariusza, do karty zgłoszenia dołącza wykaz stu aktów notarialnych, obejmujących różne kategorie spraw, a jeżeli sporządził mniejszą ich liczbę – wykaz wszystkich aktów. Kandydat na wolne stanowisko sędziowskie, który ma tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych, do karty zgłoszenia dołącza wykaz publikacji wraz z opiniami recenzentów, jeżeli były sporządzone, odpisy sporządzonych opinii prawnych oraz charakterystykę osiągnięć w zakresie kształcenia kadr lub dorobku naukowego. Kandydat na wolne stanowisko sędziowskie, który zajmuje stanowisko asystenta sędziego, do karty zgłoszenia dołącza sto projektów orzeczeń lub uzasadnień w sprawach różnych kategorii, poświadczonych przez sędziego, pod nadzorem którego wykonywał czynności, a w przypadku mniejszej liczby projektów – odpisy wszystkich projektów. Kandydat na wolne stanowisko sędziowskie, zajmujący stanowisko sędziego, prokuratora, referendarza sądowego bądź asystenta sędziego, który w okresie poprzedzającym obwieszczenie był delegowany do pełnienia czynności administracyjnych w Ministerstwie Sprawiedliwości lub innej jednostce organizacyjnej podległej Ministrowi Sprawiedliwości albo przez niego nadzorowanej, do karty zgłoszenia dołącza także opis wykonywanych w okresie delegowania czynności wraz z opinią przełożonego. Do karty zgłoszenia kandydat może dołączyć także inne dokumenty popierające jego kandydaturę, w szczególności opinie i rekomendacje. Kandydaturę na wolne stanowisko sędziego sądu rejonowego zgłasza się prezesowi właściwego sądu okręgowego, zaś na pozostałe wolne stanowiska sędziowskie – prezesowi sądu apelacyjnego.
Zgodnie z założeniami nowelizacji Prawa o ustroju sądów powszechnych, powoływanie sędziów sądów powszechnych ma zostać unowocześnione. Każdy kandydat na omawiane stanowisko będzie musiał założyć specjalne internetowe konto, dzięki któremu złoży wszelkie wymagane dokumenty niezbędne w całej procedurze powoływania sędziów. Prawidłowe zalogowanie do systemu będzie uprawniało nie tylko do wysyłania takich dokumentów, ale także do śledzenia całego toczącego się postępowania, a także odbierania (za potwierdzeniem) wszystkich wiadomości związanych z całą procedurą. Ustawodawca podkreśla, że kandydaci nie będą zobligowani do posiadania bezpiecznego kwalifikowanego podpisu elektronicznego, wystarczający ma być bowiem zwykły podpis elektroniczny. Nowe zasady powoływania sędziów wiążą się zatem z całkowitym przeniesieniem przedmiotowego postępowania do systemu teleinformatycznego – oznacza to tym samym, że wszelkie doręczenia i zawiadomienia będą odbywały się tylko drogą elektroniczną. Nowe przepisy wymagają doprecyzowania – tym samym powinniśmy spodziewać się wydania rozporządzenia, które szczegółowo określi tryb zakładania konta, dostęp do konta, sposób korzystania z systemu informatycznego oraz inne, istotne w tej komunikacji warunki.
Niezwykle ważną informacją jest to, że kandydaci mogą ubiegać się tylko o jedno stanowisko sędziowskie – aż do zakończenia procedury związanej z pierwszym zgłoszeniem. Jest to bardzo praktyczne rozwiązanie, ponieważ likwiduje dublowanie zgłoszeń i blokowanie miejsc innym kandydatom. Na chwilę obecną kandydaci na stanowisko sędziowskie mają jeszcze możliwość wysyłania kilku zgłoszeń na stanowiska w różnych sądach. Omawiana nowelizacja ma przyczynić się do sprawniejszego wyłaniania sędziów sądów powszechnych, a co za tym idzie przyspieszenia całej procedury.
