Spis treści
Dzieci objęte opieką
Opieka w żłobku jest sprawowana nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia. Opieka w klubie dziecięcym zaś jest sprawowana nad dziećmi w wieku od ukończenia 1 roku życia.
Podmioty uprawnione do tworzenia i prowadzenia żłobków i klubów dziecięcych
Żłobki i kluby dziecięce mogą tworzyć i prowadzić: gminy; osoby fizyczne; osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Gmina tworzy żłobki i kluby dziecięce w formie gminnych jednostek budżetowych. Ustawa stanowi, że żłobkiem lub klubem dziecięcym jest każda jednostka organizacyjna, która – niezależnie od jej nazwy – wykonuje zadania żłobka lub klubu dziecięcego.
Połączenie podmiotów prowadzących żłobki lub kluby dziecięce
Podmioty prowadzące żłobki lub kluby dziecięce mogą, dla celów organizacyjnych, połączyć je w zespół i określić zasady działania tego zespołu. Połączenie nie narusza odrębności żłobków lub klubów dziecięcych w zakresie wpisu do rejestru. Dyrektor zespołu winien być dyrektorem żłobka lub osobą kierującą klubem dziecięcym. Ponadto dyrektorem zespołu żłobków lub klubów dziecięcych może być osoba, która posiada co najmniej roczne doświadczenie w kierowaniu żłobkiem lub klubem dziecięcym.
Wspólna obsługa administracyjna, finansowa i organizacyjna
Podmioty prowadzące żłobki lub kluby dziecięce mogą zorganizować wspólną obsługę administracyjną, finansową i organizacyjną żłobków, klubów dziecięcych lub ich zespołów.
Zadania żłobka lub klubu dziecięcego
Do zadań żłobka i klubu dziecięcego należy w szczególności: zapewnienie dziecku opieki w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych; zagwarantowanie dziecku właściwej opieki pielęgnacyjnej oraz edukacyjnej, przez prowadzenie zajęć zabawowych z elementami edukacji, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka; prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych, uwzględniających rozwój psychomotoryczny dziecka, właściwych do wieku dziecka.
Statut
Żłobek i klub dziecięcy działa na podstawie statutu. Podmiot, który utworzył żłobek lub klub dziecięcy, ustala statut żłobka lub klubu dziecięcego, określając w szczególności: nazwę i miejsce jego prowadzenia; cele i zadania oraz sposób ich realizacji, z uwzględnieniem wspomagania indywidualnego rozwoju dziecka oraz wspomagania rodziny w wychowaniu dziecka, a w przypadku dzieci niepełnosprawnych – ze szczególnym uwzględnieniem rodzaju niepełnosprawności; warunki przyjmowania dzieci; zasady ustalania opłat za pobyt i wyżywienie w przypadku nieobecności dziecka w żłobku lub klubie dziecięcym.
Godziny pracy
Godziny pracy żłobka lub klubu dziecięcego ustala się w regulaminie organizacyjnym, biorąc pod uwagę opinie rodziców. W żłobku zapewnia się opiekę nad dzieckiem w wymiarze do 10 godzin dziennie względem każdego dziecka. W szczególnie uzasadnionych przypadkach wymiar opieki w żłobku może być, na wniosek rodzica dziecka, wydłużony, za dodatkową opłatą. W klubie dziecięcym zapewnia się opiekę nad dzieckiem w wymiarze do 5 godzin dziennie względem każdego dziecka.
Kierowanie pracą żłobka lub klubu dziecięcego
Pracą żłobka kieruje dyrektor. Dyrektorem żłobka może być osoba, która posiada wykształcenie wyższe i co najmniej 3 lata doświadczenia w pracy z dziećmi albo co najmniej wykształcenie średnie oraz 5 lat doświadczenia w pracy z dziećmi. Osobą kierującą pracą klubu dziecięcego może być osoba posiadająca kwalifikacje, o których mowa w ramach dalszych rozważań (zob. „Personel”).
Personel
Skład personelu zatrudnionego w żłobku lub klubie dziecięcym należy dostosować do liczby dzieci uczęszczających do żłobka lub klubu dziecięcego. Jeden opiekun może sprawować opiekę: w żłobku – nad maksymalnie ośmiorgiem dzieci, a w przypadku gdy w grupie znajduje się dziecko niepełnosprawne, dziecko wymagające szczególnej opieki lub dziecko, które nie ukończyło pierwszego roku życia maksymalnie nad pięciorgiem dzieci; w klubie dziecięcym – nad maksymalnie ośmiorgiem dzieci, a w przypadku gdy w grupie znajduje się dziecko niepełnosprawne lub dziecko wymagające szczególnej opieki maksymalnie nad pięciorgiem dzieci. W żłobku, do którego uczęszcza więcej niż dwadzieścioro dzieci, należy zatrudnić przynajmniej jedną pielęgniarkę lub położną.
Jeżeli chodzi o kwalifikacje opiekuna (co należy odnieść także do osoby kierującej pracą klubu dziecięcego), ustawa wskazuje, że opiekunem w żłobku lub klubie dziecięcym może być osoba posiadająca kwalifikacje: pielęgniarki, położnej, opiekunki dziecięcej, nauczyciela wychowania przedszkolnego, nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej lub pedagoga opiekuńczo-wychowawczego. Opiekunem w żłobku lub klubie dziecięcym może być także osoba, która posiada co najmniej wykształcenie średnie oraz:
- co najmniej dwuletnie doświadczenie w pracy z dziećmi w wieku do lat 3 lub
- przed zatrudnieniem jako opiekun w żłobku lub w klubie dziecięcym odbyła 280-godzinne szkolenie, z czego co najmniej 80 godzin w formie zajęć praktycznych, polegających na sprawowaniu opieki nad dzieckiem pod kierunkiem osoby posiadającej kwalifikacje pielęgniarki, położnej, opiekunki dziecięcej, nauczyciela wychowania przedszkolnego, nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej lub pedagoga opiekuńczo-wychowawczego.
Jeżeli osoba, która legitymuje się co najmniej dwuletnim doświadczeniem w pracy z dziećmi w wieku do lat 3 nie pracowała z dziećmi w wieku do lat 3 przez okres co najmniej 6 miesięcy bezpośrednio przed podjęciem zatrudnienia jako opiekun, zobowiązana jest w ciągu 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na stanowisku opiekuna odbyć 80-godzinne szkolenie w celu uaktualnienia i uzupełnienia wiedzy oraz umiejętności.
Pomoc wolontariuszy
Przy zapewnianiu opieki nad dziećmi przebywającymi w żłobku lub klubie dziecięcym można korzystać z pomocy wolontariuszy. Wolontariusz, przed rozpoczęciem świadczenia pracy w żłobku lub klubie dziecięcym, zobowiązany jest odbyć 40-godzinne szkolenie, chyba że posiada właściwe kwalifikacje, o których mowa w ustawie.
Szczególne wymagania odnośnie personelu
Dyrektorem żłobka, osobą kierującą pracą klubu dziecięcego, osobą fizyczną, która zakłada i prowadzi żłobek lub klub dziecięcy, opiekunem, pielęgniarką, położną oraz wolontariuszem w żłobku lub klubie dziecięcym może być osoba, która: daje rękojmię należytego sprawowania opieki nad dziećmi; nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie została jej zawieszona ani ograniczona; wypełnia obowiązek alimentacyjny w przypadku, gdy taki obowiązek został nałożony na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd; nie została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne.
Regulamin organizacyjny
Organizację wewnętrzną żłobka lub klubu dziecięcego określa regulamin organizacyjny nadawany przez dyrektora żłobka lub osobę kierującą pracą klubu dziecięcego. Za realizację regulaminu odpowiada dyrektor żłobka lub osoba kierująca pracą klubu dziecięcego.
Warunki lokalowe
Lokal, w którym tworzony i prowadzony jest:
- żłobek – posiadać powinien co najmniej dwa pomieszczenia, w tym jedno przystosowane do odpoczynku dzieci;
- klub dziecięcy – posiadać powinien co najmniej jedno pomieszczenie.
W żłobku i klubie dziecięcym zapewnić należy dzieciom możliwość higienicznego spożywania posiłków. W klubie dziecięcym zapewnia się ponadto miejsce na odpoczynek dla dzieci. Żłobek oraz klub dziecięcy mogą być prowadzone w miejscu, które spełnia wymagania lokalowe i sanitarne zawarte w odrębnych przepisach (zob. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 lipca 2014 r. w sprawie wymagań lokalowych i sanitarnych jakie musi spełniać lokal, w którym ma być prowadzony żłobek lub klub dziecięcy). Spełnienie wymagań, o których mowa, potwierdza się pozytywną opinią komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej oraz pozytywną opinią właściwego państwowego inspektora sanitarnego.
Działalność regulowana
Prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego jest działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga wpisu do rejestru żłobków i klubów dziecięcych. Rejestr prowadzi wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce prowadzenia żłobka lub klubu dziecięcego. Rejestr jest jawny i podlega publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej gminy prowadzącej rejestr.
Rejestr zawiera: nazwę lub imię i nazwisko oraz siedzibę lub adres podmiotu prowadzącego żłobek lub klub dziecięcy; numer NIP i REGON podmiotu prowadzącego żłobek lub klub dziecięcy; miejsce prowadzenia żłobka lub klubu dziecięcego; liczbę miejsc w żłobku lub klubie dziecięcym. Jednocześnie ustawa wskazuje, że adres będącego osobą fizyczną podmiotu prowadzącego żłobek lub klub dziecięcy nie podlega ujawnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej, jeżeli jest inny niż adres prowadzenia przez tę osobę żłobka lub klubu dziecięcego.
Podstawa prawna:
Art. 1, art. 7, art. 8, art. 9, art. 9a, art. 10, art. 11, art. 12, art. 13, art. 14, art. 15, art. 16, art. 17, art. 18, art. 21, art. 24, art. 25, art. 26, art. 27 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 1457).
