Stypendium rektora dla najlepszych studentów jest jedną z form pomocy materialnej gwarantowanej przez ustawę z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym. Pamiętajmy jednak, że środki z dotacji przeznaczone na stypendia rektora dla najlepszych studentów przyznawane w liczbie nie większej niż 10% liczby studentów każdego kierunku studiów prowadzonego w uczelni stanowią nie więcej niż 40% środków przeznaczonych łącznie na stypendia rektora dla najlepszych studentów, stypendia socjalne oraz zapomogi.
Stypendia rektora dla najlepszych studentów są przyznawane na wniosek studenta przez rektora. Szczegółowy regulamin ustalania wysokości, przyznawania i wypłacania stypendiów rektorskich dla najlepszych studentów, w tym szczegółowe kryteria i tryb udzielania świadczeń pomocy materialnej dla studentów, wzory wniosków o przyznanie świadczeń pomocy materialnej ustala rektor w porozumieniu z uczelnianym organem samorządu studenckiego.
Zanim zdecydujemy się wystąpić z wnioskiem o przyznanie omawianego stypendium sprawdźmy po spełnieniu jakich przesłanek jest ono w ogóle przyznawane. W praktyce uczelnie same podają wysokość średniej ocen, której uzyskanie uprawnia do otrzymania omawianego świadczenia pieniężnego. Jak zaznaczył WSA w Szczecinie w wyroku z dnia 22 lipca 2010 r. (sygn. akt II SA/Sz 184/10), rektor wyższej uczelni ma prawo obwarować przyznanie stypendium za wyniki w nauce w sposób dalej idący, niż tylko warunkiem uzyskania wysokiej średniej ocen w roku poprzedzającym złożenie podania. Wnioski składa się za pośrednictwem odpowiednich wydziałowych komisji – najczęściej poprzez dziekanaty. Termin ich przesyłania jest wyznaczony ściśle przez każdą uczelnię, musimy zatem na bieżąco śledzić informacje w tym zakresie. Dodajmy jednak, że stypendium za wyniki w nauce może być także przyznawane bez konieczności składania wniosku przez studentów – decydujące znaczenie mają zatem zasady obowiązujące na danej uczelni.
W praktyce jest tak, że o przyznanie stypendium rektora student może ubiegać się nie wcześniej niż po zaliczeniu pierwszego roku studiów. O stypendium to może ubiegać się również student pierwszego roku studiów drugiego stopnia rozpoczętych w ciągu roku od ukończenia studiów pierwszego stopnia, który uzyskał na ostatnim roku studiów pierwszego stopnia wyniki uzasadniające przyznanie stypendium, obowiązujące na uczelni i kierunku, na którym podjął studia uzupełniające. Stypendium rektora przyznawane jest na rok akademicki, a wypłacane co miesiąc, od października do czerwca włącznie, z wyjątkiem przypadku gdy ostatni rok studiów, zgodnie z planem studiów, trwa jeden semestr. Student może równocześnie otrzymywać stypendium rektora dla najlepszych studentów i stypendium ministra za wybitne osiągnięcia. Otrzymanie tych stypendiów nie wyklucza prawa studenta do świadczeń pomocy materialnej oraz prawa do otrzymywania stypendiów przyznawanych przez organy samorządu terytorialnego oraz pracodawców, a także pochodzących ze środków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej; podczas starań studenta o stypendium socjalne żadne z wymienionych stypendiów nie jest uznawane za dochód.
