Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów miesięczny zasiłek macierzyński wynosi 100 % podstawy wymiaru zasiłku. W takiej wysokości wypłacany jest przez cały okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Omawiany zasiłek może być wypłacany zarówno przez ZUS jak i samego pracodawcę. Pierwsze rozwiązanie będzie miało miejsce, gdy pracodawca zgłosił do ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż 20 pracowników.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego zależy tak naprawdę od wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przed przejściem na urlop. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku obliczamy przeciętne miesięczne wynagrodzenie z 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających przejście pracownicy na urlop macierzyński. Następnie obliczamy jaka przeciętna kwota była podstawą odprowadzania składek na ubezpieczenie jeśli prowadzimy działalność gospodarczą lub odprowadzamy dobrowolne składki (np. jeśli pracujemy na umowach o dzieło). Właśnie taki jak obliczona średnia, zasiłek macierzyński otrzymamy.
Od 1 września 2013 r. w polskim systemie prawnym pojawi się instytucja urlopu rodzinnego, który będzie wiązał się z omawianym zasiłkiem. Urlop ten będzie mógł zostać wykorzystany bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Wysokość zasiłku podczas urlopu rodzinnego wyniesie 60% podstawy zasiłku macierzyńskiego. Pamiętajmy przy tym, że urlop rodzinny może trwać nawet do 28 tygodni.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego może wkrótce ulec zmianie, a wszystko dzięki planowanej nowelizacji ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zmiany obejmą wszystkie osoby prowadzące działalność gospodarczą krócej niż rok i opłacające składki w wysokości wyższej niż ustawowe minimum. Wysokość przedmiotowego zasiłku, a także zasiłku chorobowego, będzie uzależniona od czasu opłacania składek. Ustawodawca chce wprowadzić minimalną wysokość zasiłku, będącą bazą dla obliczania jej większej wartości. Oznacza to, że opłacanie składek społecznych przez miesiąc skutkuje nabyciem prawa do zasiłku macierzyńskiego w wysokości 60% średniego prognozowanego wynagrodzenia (na chwilę obecną jest to kwota w wysokości 2227,80 zł) plus 1/12 nadwyżki opłaconej wcześniej składki. Zasiłek odpowiadający w całości odprowadzanej składce będzie zatem możliwy do uzyskania dopiero po roku opłacania składek.
Na zakończenie pamiętajmy, że zasiłek macierzyński przysługuje również ubezpieczonemu-ojcu dziecka przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego przysługującego pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko.
