Trybunał Konstytucyjny o wznowieniu wypłaty emerytury
Ustawa z dnia 4 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin stanowi realizację wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 lutego 2013 r., sygn. akt P 14/11, który ogłoszony został w dniu 28 lutego 2013 r. (Dz. U. poz. 271).
W wyroku tym Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z art. 2 Konstytucji RP przepisu art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2013 r. poz. 667 i 675) w zakresie, w jakim wypłata emerytury jest wznawiana od miesiąca, w którym ustała przyczyna powodująca wstrzymanie jej wypłaty, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty lub wydano decyzję z urzędu, w warunkach gdy emerytura nie mogła być doręczona z przyczyn niezależnych od organu emerytalnego. Jednocześnie Trybunał Konstytucyjny zdecydował wówczas o odroczeniu utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnego przepisu na 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku, tj. do dnia 28 lutego 2014 r.
Korzystniejsze zasady wznawiania wypłaty emerytur mundurowych
Nowelizacja ustawy wprowadziła analogiczny mechanizm jaki został przewidziany dla tego typu sytuacji w powszechnym systemie emerytalnym. Tym samym wykonanie wytycznych Trybunału Konstytucyjnego nastąpiło poprzez dodanie ust. 1a w art. 46 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy. Zgodnie z tą regulacją, w przypadkach określonych w art. 45 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy, tzn. w przypadkach, gdy wypłata emerytury lub renty albo dodatków, zasiłków i świadczeń pieniężnych została wstrzymana z powodu niemożności doręczenia tych świadczeń z przyczyn niezależnych od organu emerytalnego – wypłatę świadczenia wznawia się od miesiąca, w którym ją wstrzymano, jednak za okres nie dłuższy niż trzy lata wstecz licząc od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty.
Natomiast pozostałe zmiany dokonane w tym przepisie mają jedynie charakter dostosowujący do zmian wprowadzonych na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego i tym samym nie wprowadzają żadnych nowych rozwiązań w stosunku do obecnie obowiązujących.
Rozszerzenie mechanizmu wypłaty wstrzymanych świadczeń emerytalnych również na inne świadczenia przewidziane w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy wynika z tego, że art. 45 tej ustawy w którym określono przypadki wstrzymania wypłaty świadczeń oraz art. 46 – określający zasady wznawiania wypłaty zawieszonych świadczeń odnoszą się do wszystkich rodzajów świadczeń wymienionych w ustawie, czyli np. do rent, zasiłków. Natomiast należy podkreślić, że Trybunał Konstytucyjny, orzekając w przedmiotowej sprawie, związany był zakresem pytania prawnego sądu, stąd też w swojej sentencji odniósł się jedynie do wypłaty wstrzymanych emerytur.
Dodatkowo, mając na uwadze spójność systemu prawa, nowelizacja obejmuje swym zakresem także ustawę z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, która w swojej treści zawiera analogiczne przepisy do tych, które zostały uznane za niekonstytucyjne. Tym samym nowelizacja tej ustawy stanowi powtórzenie rozwiązań zaproponowanych w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy.
Reasumując, należy stwierdzić, że po wejściu w życie nowych przepisów osoby te otrzymają świadczenia za okres od miesiąca, w którym wstrzymano wypłatę, jednak nie więcej niż za 3 lata od miesiąca złożenia wniosku o jej wznowienie. Dotychczas emerytowani funkcjonariusze i żołnierze nie otrzymywali świadczeń za okres sprzed miesiąca złożenia wniosku. Natomiast obecnie sytuacja prawna emerytów mundurowych i osób otrzymujących emerytury z systemu powszechnego zostaje zrównana. Warunkiem wznowienia wypłat i przekazania zaległych świadczeń jest brak powodu, dla którego emerytura nie była wypłacana, czyli np. uzupełnienie numeru konta bankowego przez byłego żołnierza lub funkcjonariusza. Nowe regulacje mają również zastosowanie do wniosków o wznowienie wypłat już złożonych, ale jeszcze nie rozpatrzonych przez organ emerytalny.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 4 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin
