Przed pytającym sądem izba celna dochodzi od dwojga pozwanych zwrotu równowartości umundurowania wydanego w toku służby. Po jej zakończeniu okres zużycia elementów umundurowania jeszcze nie minął. W tej sytuacji izba celna wystąpiła o zwrot równowartości umundurowania po uwzględnieniu zmniejszenia wartości na skutek częściowego zużycia. Wobec odmowy zapłaty izba celna złożyła pozew w sądzie powołując się na kwestionowany przepis. Stanowi on, że w przypadku zwolnienia ze służby albo przekształcenia stosunku służbowego przed upływem okresu używalności składników umundurowania, funkcjonariusz zatrzymuje te składniki na własność zwracając zmniejszoną równowartość. W toku postępowania pozwani zakwestionowali zgodność tego przepisu z upoważnieniem dla ministra finansów zawartym w ustawie o Służbie Celnej. Upoważnienie ustawowe wskazuje jedynie, że minister właściwy do spraw finansów publicznych określi szczegółowe zasady przydziału umundurowania, a także m.in., okresy zużycia, wzory, kolory, sposób noszenia. Natomiast przepis ten, zdaniem pytającego sądu, nie zawiera żadnych zapisów umożliwiających uregulowanie przez ministra w drodze rozporządzenia kwestii zwrotu przez funkcjonariusza celnego równowartości umundurowania w przypadku zakończenia służby przed upływem okresu używalności. Kwestia ta w ogóle nie została wymieniona w ustawie o służbie celnej jako podlegająca uregulowaniu w drodze rozporządzenia. W ustawie brak jest jakichkolwiek wytycznych dotyczących ustalania zasad obciążenia funkcjonariuszy celnych z tytułu zużycia przyznanego im umundurowania w razie zakończenia służby.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że par. 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 kwietnia 2006 r. w sprawie umundurowania funkcjonariuszy celnych jest niezgodny z art. 40 ust. 3 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej oraz z art. 92 ust. 1 konstytucji. Oznacza to, że zasady zwrotu przez funkcjonariusza celnego równowartości umundurowania w przypadku zakończenia służby są niezgodne z konstytucją.
Zgodnie z zakwestionowanym przepisem rozporządzenia Ministra Finansów w przypadku zwolnienia ze służby albo przekształcenia stosunku służbowego przed upływem okresu używalności umundurowania, funkcjonariusz zatrzymuje jego składniki na własność, za zwrotem ich równowartości. Równowartość odpowiada wartości składnika za okres od dnia zwolnienia ze służby do dnia upływu okresu jego używalności. Rozporządzenie zostało wydane na podstawie art. 40 ust. 3 ustawy o Służbie Celnej, który upoważnia ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia – między innymi – szczegółowych zasad przydziału, okresów zużycia, wzorów, kolorów i norm umundurowania funkcjonariuszy celnych oraz wysokości i warunków przyznawania równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie oraz za okresowe czyszczenie munduru. Sądy sformułowały pytania prawne w związku ze sprawami, w których izba celna dochodziła od pozwanych byłych funkcjonariuszy celnych zwrotu równowartości składników umundurowania wydanego w toku służby. Zdaniem sądów o niekonstytucyjności i nielegalności par. 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów świadczy brak w treści art. 40 ust. 3 ustawy o Służbie Celnej jakichkolwiek wytycznych dotyczących ustalania zasad obciążenia funkcjonariuszy celnych z tytułu przyznanego im umundurowania w razie zakończenia służby przed zakończeniem okresów zużywalności elementów umundurowania. Sądy zakwestionowały tylko przepis aktu wykonawczego, nie zaskarżając samej delegacji ustawowej. Ujawnił się szerszy problem związku między pełnieniem służby w jednostkach mundurowych a uprawnieniem do umundurowania. Jest to pytanie o to, czyją własnością jest mundur.
Oceniając konstytucyjność i legalność przepisu rozporządzenia Ministra Finansów Trybunał Konstytucyjny musiał wziąć pod uwagę, czy przepis na podstawie, którego rozporządzenie zostało wydane, spełnia wymagania określone w art. 92 ust. 1 konstytucji. TK uznał, że art. 40 ust. 3 pkt 1 i 3 ustawy o Służbie Celnej budzi poważne wątpliwości z punktu widzenia wymagań konstytucyjnych. Przepis ten, odczytywany przez pryzmat całej ustawy, a nawet innych analogicznych regulacji służb mundurowych, nie pozwala na identyfikację celu służącego ustawodawcy. Ustawowe wskazanie, że umundurowanie przysługuje funkcjonariuszowi bezpłatnie nie jest wystarczającą wskazówką do rozstrzygnięcia w akcie wykonawczym charakteru uprawnienia do umundurowania. Ustawa nie przesądza, czy umundurowanie jest dobrem państwa, czy funkcjonariusza. Ustawodawca nie kreuje jasnych przesłanek regulacji wykonawczej dotyczącej uprawnienia do umundurowania w wypadku zakończenia służby z różnych przyczyn. Ze względu na te okoliczności – nie mogąc orzekać poza granicami zaskarżenia -Trybunał Konstytucyjny postanowił wystąpić ze stosowną sygnalizacją do Sejmu.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że par. 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów został wydany poza granicami upoważnienia, tracąc swój czysto wykonawczy charakter. Regulacja wykonawcza dotyczy samego uprawnienia do umundurowania, którego charakter nie jest przesądzony w przepisach ustawy. Trzeba wziąć pod uwagę konieczność identyfikacji konsekwencji wynikających z regulacji ustawowej zgodnie, z którą funkcjonariusz otrzymuje umundurowanie bezpłatnie, ale także zróżnicowania przyczyn zwolnienia ze służby i jej konsekwencji na płaszczyźnie materialnych skutków dla funkcjonariusza.
