Jedną z form zastawu jest tzw. zastaw na prawach. Dokonanie takiej formy zabezpieczenia wierzytelności jest możliwe w oparciu o regulację art. 327 Kodeksu cywilnego. Przepis ten wprowadza wyjątek od generalnie zasady, że przedmiotem praw rzeczowych (nawet tych ograniczonych) są rzeczy. Zgodnie z regulacjami zawartymi w KC, do zastawu na prawach stosuje się odpowiednio przepisy o zastawie na rzeczach ruchomych. Pamiętajmy jednak, że prawo może stać się przedmiotem zastawu tylko, gdy jest zbywalne. Do ustanowienia zastawu na prawie stosuje się odpowiednio przepisy o przeniesieniu tego prawa. Jednakże umowa o ustanowienie zastawu powinna być zawarta na piśmie z datą pewną, chociażby umowa o przeniesienie prawa nie wymagała takiej formy. Jeżeli ustanowienie zastawu na wierzytelności nie następuje przez wydanie dokumentu ani przez indos, do ustanowienia zastawu potrzebne jest pisemne zawiadomienie dłużnika wierzytelności przez zastawcę. Zastawnik może wykonywać wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania prawa obciążonego zastawem.
Podstawową różnicą pomiędzy zastawem zwykłym a zastawem na prawach są, oprócz przedmiotu zastawu, strony takiego stosunku cywilnoprawnego. Będą nimi wierzyciel (określany mianem zastawnika), dłużnik wierzytelności zabezpieczonej (określany mianem zastawcy), dłużnik wierzytelności obciążonej i ewentualnie zastawca, który nie jest dłużnikiem osobistym wierzyciela.
Art. 331 i n. KC stanowią, że jeżeli wymagalność wierzytelności obciążonej zależy od wypowiedzenia przez wierzyciela, zastawca może dokonać wypowiedzenia bez zgody zastawnika. Jeżeli wierzytelność zabezpieczona zastawem jest już wymagalna, zastawnik może wierzytelność obciążoną wypowiedzieć do wysokości wierzytelności zabezpieczonej. Jeżeli wymagalność wierzytelności obciążonej zastawem zależy od wypowiedzenia przez dłużnika, wypowiedzenie powinno nastąpić także względem zastawnika. W razie spełnienia świadczenia zastaw na wierzytelności przechodzi na przedmiot świadczenia. Do odbioru świadczenia uprawnieni są zastawca wierzytelności i zastawnik łącznie. Każdy z nich może żądać spełnienia świadczenia do rąk ich obu łącznie albo złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego. Jeżeli dłużnik wierzytelności obciążonej zastawem spełnia świadczenie, zanim wierzytelność zabezpieczona stała się wymagalna, zarówno zastawca, jak i zastawnik mogą żądać złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego. Jeżeli wierzytelność pieniężna zastawem zabezpieczona jest już wymagalna, zastawnik może żądać zamiast zapłaty, ażeby zastawca przeniósł na niego wierzytelność obciążoną, jeżeli jest pieniężna, do wysokości wierzytelności zabezpieczonej zastawem. Zastawnik może dochodzić przypadłej mu z tego tytułu części wierzytelności z pierwszeństwem przed częścią przysługującą zastawcy.
