Rodzina może Ci pomagać
Zasadniczo każda osoba, która wykonuje na rzecz przedsiębiorcy jakąkolwiek pracę winna posiadać zawartą z tym przedsiębiorcą stosowną umowę. Może być to umowa o pracę, umowa o dzieło lub umowa zlecenia. Brak takiej umowy może być poczytany za wykonywanie pracy „na czarno”. Nie wszystkie osoby muszą jednak być zatrudnione przez przedsiębiorcę, gdyż istnieje krąg osób, które mogą na zasadzie nieodpłatnej pomagać przy prowadzonej działalności gospodarczej. Do kręgu tych osób zaliczeni są członkowie najbliższej rodziny. Małżeństwo oraz pokrewieństwo jest szczególnego rodzaju stosunkiem prawnym, zakładającym z mocy prawa wzajemną pomoc. Zwłaszcza udzielanie przez współmałżonka pomocy w prowadzonej działalności gospodarczej nie budzi żadnych wątpliwości. Pomoc ta przede wszystkim wynika z obowiązku współdziałania małżonków na rzecz założonej rodziny i zasadniczo nie podlega zasadzie odpłatności (co samo w sobie nie wyklucza zatrudnienia małżonka). Także inni członkowie najbliższej rodziny, czyli rodzice i dzieci, mają prawo do nieodpłatnej wzajemnej pomocy.
Pomoc małżonka, dzieci czy też rodzeństwa w prowadzonej działalności gospodarczej może mieć zarówno charakter jednorazowy jak i okresowy lub nawet stały. Jeżeli jest to pomoc jednorazowa lub krótkotrwała, nie rodzi ona żadnych skutków po stronie przedsiębiorcy. Jednakże w przypadku gdy wzajemna pomoc ma charakter stały, wówczas może ona zostać uznana za współpracę przy prowadzeniu tej działalności gospodarczej, a to rodzi skutek podlegania takiej osoby obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu. Przepisy prawa za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą uważają małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności (nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę). Za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej powodującą obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych uznaje się taką pomoc udzieloną przedsiębiorcy, która ma charakter stały i bez której dochody z tej działalności nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia ich współdziałanie przy tym przedsięwzięciu.
Sankcje zatrudnienia „na czarno”
Zatrudnianie pracownika bez zawartej umowy o pracę, a co za tym idzie bez odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne oraz należnych zaliczek na podatek dochodowy osoby zatrudnionej jest niezgodne z prawem. Działanie takie zagrożone jest dla pracodawcy szeregiem sankcji prawnych. Zgodnie z art. 281 Kodeksu pracy zawiera wyliczenie wykroczeń przeciw prawom pracownika, podlegających grzywnie, a wśród nich brak pisemnego potwierdzenia zawarcia umowy o pracę. Grzywna z tego tytułu może wynieść od 1.000 do 30.000 złotych. Karę grzywny przewidują również inne przepisy, jak ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych za nieodprowadzanie składek grzywna do 5.000 złotych, czy Kodeks karny skarbowy za nieujawnienie powstania zobowiązania podatkowego. Kodeks karny przewiduje nawet karę pozbawienia wolności za naruszenie przepisów o ubezpieczeniach społecznych, za nie zgłoszenie albo zgłoszenie nieprawdziwych danych mających wpływ na prawo do świadczeń albo ich wysokość.
Pamiętaj:
1. Zatrudniając pracownika podpisz z nim odpowiednią umowę,
2. Masz obowiązek zgłosić pracownika do ubezpieczenia,
3. Jeżeli członek rodziny świadczy stałą pomoc, zgłoś go do ubezpieczenia,
