Z tego też powodu prawo przewidziało instytucję zatarcia skazania, które polega na przyjęciu pewnej fikcji prawnej. Fikcja polega na tym, że po spełnieniu określonych przesłanek uważa się osobę skazaną za niekaraną, a wpis o skazaniu usuwa się z rejestru. Oznacza to zatem, że w świetle prawa skazany uważany jest za niekaranego i może to sam stwierdzić, np. składając zeznania itp. Należy tu podkreślić, iż wobec takiej osoby nie można stosować ograniczeń, które prawo łączy z faktem skazania, np. nie można potraktować zatartego już skazania jako przeszkody w warunkowym umorzeniu postępowania.
Zatarcie skazania w polskim kodeksie karnym z 1997 r. następuje z mocy prawa lub na wniosek skazanego. Z mocy prawa oznacza, że dzieje się to automatycznie – bez potrzeby starań ze strony osoby zainteresowanej i decyzji określonego organu. Jest tak w przypadku, gdy czyn objęty wyrokiem nie jest już zabroniony pod groźbą kary a także, gdy upłynęło 6 miesięcy od pomyślnego upływu okresu próby przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary. Automatyczne zatarcie skazania na ‘terminowa’ karę pozbawienia wolności lub karę 25 lat pozbawienia wolności następuje również w sytuacji, gdy upływa 10 lat od jej wykonania, darowania lub przedawnienia jej wykonania. W sytuacji skazania na karę dożywotniego pozbawienia wolności zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 10 lat od uznania jej za wykonaną, od darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. W razie skazania na grzywnę lub na karę ograniczenia wolności zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 5 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Jednakże na wniosek skazanego sąd może zarządzić zatarcie skazania już po upływie 3 lat. W sytuacji, gdy zapadł wyrok wskazujący, ale sąd odstąpił od wymierzenia kary to wówczas zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wydania prawomocnego orzeczenia. Skazany może również złożyć wniosek na podstawie, którego sąd może zarządzić zatarcie skazania na karę pozbawienia wolności już po upływie 5 lat, pod warunkiem, że w tym czasie przestrzegał on porządku prawnego, a wymierzona kara nie przekraczała 3 lat.
Ogólną zasadą stosowaną w instytucji zatarcia skazania jest, że w razie orzeczenia środka karnego zatarcie skazania nie może nastąpić przed jego wykonaniem, darowaniem lub przedawnieniem jego wykonania. Zgodnie z art. 108 Kodeksu karnego inne zasady stosuje się wówczas, gdy sprawcę skazano za dwa lub więcej niepozostających w zbiegu przestępstw, ja również, jeżeli skazany po rozpoczęciu, lecz przed upływem okresu wymaganego do zatarcia skazania popełnił przestępstwo. W wymienionych sytuacjach okres wymagany do zatarcia skazania zostaje wydłużony, ponieważ dopuszczalne jest tylko jedno jednoczesne zatarcia wszystkich skazań. Ponadto należy zaznaczyć, że nie podlegają zatarciu skazania na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności (np. gwałt, rozpowszechnianie pornografii), jeżeli pokrzywdzony był małoletnim poniżej lat 15.
