Zasada równego traktowania
Warto wiedzieć, że prawo pracy chroni niepełnoetatowego pracownika, bowiem praca w niepełnym wymiarze czasu pracy nie może być powodem jego dyskryminacji. Pracodawca ma więc obowiązek równo traktować pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy z innymi pracownikami w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, warunków płacowych, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
Umowa o pracę
Umowa o pracę z pracownikiem zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy, jak każda umowa o pracę, powinna określać strony i rodzaj umowy, datę jej zawarcia, warunki pracy i płacy pracownika obejmujące w szczególności rodzaj pracy (stanowisko), miejsce jej wykonywania, wynagrodzenie, wraz z wykazaniem składników wynagrodzenia, wymiar czasu pracy i termin jej rozpoczęcia). Co istotne, taka umowa musi również zawierać określenie dopuszczalnej liczby godzin pracy ponad ustalony w umowie wymiar czasu pracy, której przekroczenie uprawnia pracownika do dodatku do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. Niepełnoetatowy pracownik ma także prawo do informacji o podstawowych warunkach zatrudnienia, które pracodawca musi mu przekazać na piśmie w ciągu 7 dni od zawarcia umowy o pracę.
Czas pracy
Umowa o pracę musi określać wymiar czasu pracy pracownika. Wymiar etatu zazwyczaj określa się ułamkowo (np. 1/2 etatu, 3/4 etatu itp). Jeżeli jest to możliwe, powinna ona również uściślać rozkład czasu pracy, np. praca od poniedziałku do piątku po 4 godziny dziennie – przy 1/2 etatu, czy praca w poniedziałek, wtorek i środę po 8 godzin a w czwartek i piątek po 3 godziny dziennie – przy 3/4 etatu. Zatrudnienie pracownika w niepełnym wymiarze czasu pracy nie stanowi ograniczenia w zakresie organizowania jego czasu pracy. Może więc być stosowany zarówno podstawowy system czasu pracy, jak i system skróconego tygodnia pracy, równoważnego czasu pracy czy zadaniowego czasu pracy. Nie ma również przeszkód do tego, aby taki pracownik był zatrudniony przy dozorze urządzeń, pilnowaniu mienia i ochronie osób. Należy jednak pamiętać, że pracownikowi zatrudnionemu na część etatu, którego dobowy wymiar czasu pracy jest niższy niż 6 godzin, pracodawca może, ale nie musi, zapewniać co najmniej 15-minutowej przerwy wliczanej do czasu pracy. Jeżeli chodzi o godziny nadliczbowe, to strony ustalają w umowie o pracę dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie niepełny wymiar czasu pracy, których przekroczenie będzie uprawniało pracownika do otrzymania dodatku z tego tytułu.
Wynagrodzenie niepełnoetatowca
Niepełnoetatowy pracownik korzysta także z przewidzianej prawem gwarancji i ochrony wynagrodzenia. Warto wiedzieć, że zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy nie może powodować ustalenia jego warunków pracy i płacy w sposób mniej korzystny w stosunku do pracowników wykonujących taką samą lub podobną pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, z uwzględnieniem jednak proporcjonalności wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą, do wymiaru czasu pracy pracownika. Pracownik zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy ma również prawo do gwarancji minimalnego wynagrodzenia za pracę. Oczywiście w tym przypadku wysokość minimalnej płacy za pracę ustala się w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin pracy przypadającej do przepracowania w danym miesiącu. Wynagrodzenie niepełnoetatowca korzysta również z ochrony w zakresie kwot wolnych od potrąceń, ale kwoty te ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Prawo do urlopu
Pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy, tak jak każdemu innemu pracownikowi, przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego ustalonego stosownie do posiadanego stażu pracy. Należy jednak pamiętać, że wymiar urlopu dla takiego pracownika jest ustalany proporcjonalnie do wymiaru jego czasu pracy. Przy obliczaniu urlopu dla niepełnoetatowca za podstawę bierze się wymiar urlopu określony wynoszący 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat i 26 dni – gdy zatrudnienie wynosi co najmniej 10 lat. W przypadku, gdy z tych obliczeń wynika niepełny dzień urlopu, wówczas należy zaokrąglić go w górę do pełnego dnia. Jeden dzień urlopu wypoczynkowego odpowiada 8 godzinom pracy. Zasada ta obowiązuje niezależnie od wymiaru czasu pracy i systemu, w jakim pracownik jest zatrudniony. Pracodawca udziela urlopu w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.
