Wzmianka dodatkowa i przypisek
Należy pamiętać, że jeżeli po sporządzeniu aktu wystąpią zdarzenia, które mają wpływ na jego treść lub ważność, wynikające z nich zmiany wpisuje się do aktu w formie wzmianki dodatkowej. Podstawę do wpisania takiej wzmianki stanowią prawomocne orzeczenia sądów, ostateczne decyzje, odpisy z akt stanu cywilnego oraz inne dokumenty mające wpływ na treść lub ważność aktu. Podstawą wzmianki w akcie małżeństwa może być np. wyrok orzekający separację lub rozwód. Natomiast pod treścią aktu stanu cywilnego zamieszcza się przypiski zawierające informacje o innych aktach stanu cywilnego dotyczących tej samej osoby. I tak np. w akcie urodzenia podaje się datę, miejsce i sygnaturę aktu małżeństwa i zgonu tej osoby.
Oczywisty błąd pisarski w akcie stanu cywilnego
W akcie stanu cywilnego można sprostować oczywisty błąd pisarski. Oczywisty błąd pisarski to wpis w akcie niezgodny z dokumentem stanowiącym podstawę jego sporządzenia i to taki, który nie budzi wątpliwości oraz jest bezsporny, jak np. mylna pisownia lub błąd ortograficzny. Sprostowania dokonuje, w drodze decyzji administracyjnej, kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy ze względu na miejsce sporządzenia danego aktu. Sprostowanie może nastąpić z urzędu lub na wniosek strony. Przedmiotowy wniosek ma prawo złożyć osoba, której dotyczy ten akt, ustanowiony przez nią pełnomocnik oraz każdy, kto wykaże interes prawny uzasadniający wszczęcie postępowania administracyjnego. Zasadą jest, że akt późniejszy prostuje się na podstawie aktu wcześniejszego i dlatego do wniosku należy dołączyć odpisy zupełne aktów stanu cywilnego, które są podstawą do sprostowania. Jeżeli sprostowaniu podlega akt urodzenia, wówczas do podania należy dołączyć odpis zupełny aktu małżeństwa rodziców, a w przypadku dziecka nie pochodzącego z małżeństwa odpis aktu urodzenia matki. W przypadku, gdy ojcostwo dziecka zostało ustalone przez uznanie lub sądowe ustalenie ojcostwa podstawą sprostowania aktu może być odpis aktu urodzenia ojca. Jeżeli sprostowaniu podlega akt małżeństwa do wniosku dołącza się odpisy zupełne aktów urodzenia osób, których akt dotyczy. Z kolei akt zgonu prostuje się na podstawie aktu małżeństwa lub aktu urodzenia zmarłego, w zależności od tego, czy osoba zmarła pozostawała w związku małżeńskim, czy nie. Warto wiedzieć, że akt stanu cywilnego może być sprostowany również na podstawie innych, niż akty stanu cywilnego, dokumentów. Podstawą sprostowania mogą więc być np. zgłoszenie urodzenia noworodka lub karta zgonu, jeżeli dane wpisane do aktu różnią się od danych zamieszczonych w tych dokumentach lub też decyzje administracyjne wydane w trybie ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego odtwarzające, czy ustalające treść aktu, jeżeli błąd nastąpił przy przenoszeniu treści decyzji do aktu. Co ważne, od decyzji kierownika USC przysługuje odwołanie do właściwego wojewody. Wnosi się je na piśmie, za pośrednictwem kierownika urzędu stanu cywilnego, który wydał tę decyzję.
Błędne lub nieścisłe zredagowanie aktu stanu cywilnego
Jeżeli akt stanu cywilnego został błędnie lub nieściśle zredagowany podlega on sprostowaniu przez sąd w postępowaniu nieprocesowym. Błędne zredagowanie aktu występuje wtedy, gdy element jego treści został wpisany niezgodnie z prawdą, a nieścisłość – jeśli w późniejszym czasie wyszły na jaw okoliczności, które miały wpływ na dane zawarte w tym akcie. Sprostowanie następuje na wniosek zainteresowanej osoby, prokuratora lub kierownika USC. Właściwym w tej sprawie jest sąd miejsca zamieszkania lub pobytu stałego wnioskodawcy. Do wniosku należy dołączyć odpis zupełny aktu, który ma zostać sprostowany oraz akty stanu cywilnego z których wynika prawidłowy wpis.
Uzupełnienie aktu stanu cywilnego
Akt stanu cywilnego niezawierający wszystkich danych przewidzianych przepisami prawa podlega uzupełnieniu. Postępowanie w sprawie uzupełnienia takiego aktu wszczyna się na wniosek strony lub z urzędu. Podstawą uzupełnienia aktu są inne odpisy aktów stanu cywilnego, bowiem i w tym przypadku obowiązuje zasada, że akt późniejszy uzupełnia się w oparciu o akty wcześniejsze. Decyzję w sprawie uzupełnienia aktu wydaje kierownik USC właściwy ze względu na miejsce jego sporządzenia.
Unieważnienie aktu stanu cywilnego
Unieważnienie aktu stanu cywilnego może nastąpić w przypadku, gdy istnieją dwa akty stwierdzające to samo zdarzenie. Takiego unieważnienia dokonuje wojewoda, właściwy dla kierownika urzędu stanu cywilnego, który sporządził akt późniejszy. Akt stanu cywilnego unieważnia się także wtedy, gdy stwierdza on zdarzenie niezgodne z prawdą (np. nie doszło do zawarcia małżeństwa) lub też uchybienia powstałe przy sporządzeniu aktu zmniejszają jego moc dowodową (np. został sporządzony przez nieuprawnioną osobę). W takim przypadku właściwy jest sąd, który rozpoznaje sprawę w postępowaniu nieprocesowym.
Podstawa prawna:
art. 21, art. 28-31, art. 33, art. 36 Ustawy z dnia 29 września 1986r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. z 2011r., Nr 212, poz. 1264 ze zm.).
