Jeżeli umowa zastawnicza nie stanowi inaczej, zastawca:
- może korzystać z przedmiotu zastawu rejestrowego zgodnie z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem;
- powinien dbać o zachowanie przedmiotu zastawu rejestrowego w stanie nie gorszym niż wynikający z prawidłowego używania;
- w wyznaczonym przez zastawnika stosownym terminie obowiązany jest umożliwić zastawnikowi zbadanie stanu przedmiotu zastawu rejestrowego.
Przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być zarówno rzeczy oznaczone co do tożsamości, jak i co do gatunku – w tym drugim przypadku tylko, gdy w umowie zastawniczej określona zostanie ich ilość oraz sposób wyodrębnienia od innych rzeczy tego samego gatunku. Nie ma zatem przeszkód, aby samochód stał się przedmiotem zastawu rejestrowego. Problem może pojawić się, jeśli zechcemy sprzedać takie auto. Pamiętajmy przy tym, że w razie ustanowienia zastawu rejestrowego na pojeździe mechanicznym podlegającym rejestracji, zastaw ten zostaje również odnotowany w dowodzie rejestracyjnym pojazdu.
Zbycie pojazdu obciążonego zastawem rejestrowym nie jest, ogólnie rzecz biorąc, czynnością, której zakazuje nam sam ustawodawca. Jednakże zbycie przedmiotu zastawu rejestrowego powoduje wygaśnięcie tego zastawu, jeżeli:
- nabywca nie wiedział i przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o istnieniu zastawu rejestrowego w chwili wydania mu rzeczy lub przejścia na niego prawa obciążonego zastawem rejestrowym albo
- rzecz obciążoną zastawem rejestrowym zalicza się do rzeczy zbywanych zwykle w zakresie działalności gospodarczej zastawcy i rzecz ta została wydana nabywcy, chyba że nabywca nabył rzecz w celu pokrzywdzenia zastawnika.
Jak podkreśla Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 października 2010 r. (sygn. akt II CK 53/02), niezamieszczenie w dowodzie rejestracyjnym pojazdu mechanicznego, adnotacji o ustanowieniu na tym pojeździe zastawu rejestrowego, nie ma znaczenia dla oceny skuteczności tego zastawu. Adnotacja w dowodzie rejestracyjnym ma jedynie charakter informacyjny. Zbycie rzeczy obciążonej zastawem rejestrowym powoduje wygaśnięcie tego zastawu tylko wtedy, gdy rzecz ta zalicza się do rzeczy, których zbywanie stanowi przedmiot działalności gospodarczej zastawcy. Zbycie przedmiotu zastawu rejestrowego może być jednak w niektórych sytuacjach dotknięte sankcją nieważności. Zgodnie bowiem z regulacją art. 14 omawianej ustawy, w umowie zastawniczej dopuszczalne jest zastrzeżenie, przez które zastawca zobowiązuje się względem zastawnika, że przed wygaśnięciem zastawu rejestrowego nie dokona zbycia lub obciążenia przedmiotu zastawu. Zbycie lub obciążenie przedmiotu zastawu rejestrowego, dokonane wbrew takiemu zastrzeżeniu jest ważne, jeżeli osoba, na której rzecz zastawca dokonał zbycia lub obciążenia, nie wiedziała i przy zachowaniu należytej staranności nie mogła wiedzieć o tym zastrzeżeniu w chwili zawarcia umowy z zastawcą. Za zachowanie wymogu należytej staranności nie może być uznane ograniczenie się przez nabywcę samochodu do sprawdzenia samego dowodu rejestracyjnego pojazdu. Treść ustawy przewiduje wprawdzie, że ustanowienie zastawu rejestrowego podlega ujawnieniu w dowodzie rejestracyjnym pojazdu, jednakże znaczenia tego wpisu nie można porównać ze skutkami wpisu do rejestru zastawów, który to wpis ma charakter konstytutywny, a ustawa wiąże z nim domniemanie jawności formalnej i materialnej takiego wpisu. W razie zbycia lub obciążenia przedmiotu zastawu rejestrowego wbrew zastrzeżeniu, o którym mowa powyżej, zastawnik może żądać natychmiastowego zaspokojenia wierzytelności zabezpieczonej tym zastawem.
