Zgodnie z ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów Prezes UOKiK ma możliwość nakładania na przedsiębiorców kar finansowych za praktyki godzące w konsumentów. Maksymalna sankcja w takim przypadku może wynieść do 10 proc. przychodu w roku poprzedzającym wydanie decyzji.
Przy ustalaniu wysokości kary w konkretnym przypadku Urząd kieruje się Wyjaśnieniami w sprawie ustalania wysokości kar pieniężnych za stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów – dokumentem obowiązującym od 2009 roku. Po ponad czterech latach stosowania został on zmodyfikowany, tak aby dostosować go do aktualnej specyfiki rynku oraz orzecznictwa.
Główne założenia Wyjaśnień pozostały bez zmian. Wysokość sankcji nadal zależeć będzie od tego, na jakim etapie zawierania umowy doszło do naruszenia prawa. Najdotkliwsze kary będą, jak dotychczas, wymierzane w przypadku bezprawnych działań w momencie wykonywania kontraktu, niższe na etapie zawierania umowy oraz przed jej podpisaniem.
Co do zasady, nie zmieniły się również okoliczności łagodzące, jak i obciążające, jakie brane są pod uwagę przy ustalaniu wysokości sankcji, dokonano jednak pewnych modyfikacji. Przykładem jest zaniechanie praktyki. Dotychczas na obniżenie o 30 proc. mógł liczyć przedsiębiorca, który zakończył kwestionowane działania przed wszczęciem postępowania przez Urząd bądź niezwłocznie po jego rozpoczęciu. Obecnie zmniejszenie kary możliwe jest w przypadku zaniechania praktyki także na późniejszym etapie działań prowadzonych przez UOKiK i może wynieść do 30 proc.
Wyjaśnienia w sprawie ustalania wysokości kar pieniężnych za stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów nie są dokumentem prawnie wiążącym, jednak Urząd korzysta z dokumentu nakładając sankcje finansowe. Pozwala on również przedsiębiorcom na samodzielne, wstępne oszacowanie wysokości kary, którą mogłoby być zagrożone działanie na szkodę konsumentów.
Nie jest to jedyny, publicznie dostępny dokument, który pozwala przedsiębiorcom poznać sposób działania Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W 2009 r. przyjęte zostały Wyjaśnienia w sprawie ustalania wysokości kar pieniężnych za stosowanie praktyk ograniczających konkurencję. Na stronie internetowej Urzędu znajdują się również Wyjaśnienia w sprawie kryteriów i procedury zgłaszania zamiaru koncentracji Prezesowi UOKiK oraz Wyjaśnienia dotyczące oceny zgłaszanych koncentracji.
