W obowiązującym jeszcze stanie prawnym, dowodem ubezpieczenia zdrowotnego jest każdy dokument potwierdzający opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne. Przykładowo może to być odcinek emerytury lub renty, aktualna rodzinna legitymacja ubezpieczeniowa albo zgłoszenie do ubezpieczenia (druk ZCZA lub ZCNA) wraz z ważną legitymacją studencką/szkolną, w przypadku studentów ubezpieczonych przez uczelnię – ważna legitymacja studencka wraz z dokumentem potwierdzającym zgłoszenie do ubezpieczenia, potwierdzenie przelewu składek (w przypadku osób pracujących na własny rachunek i ubezpieczających się dobrowolnie, emerytów i rencistów). W przypadku osób innych niż ubezpieczone, które ze względu na trudną sytuacją materialną są uprawnione do świadczeń (są to inne osoby posiadające obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium RP, które spełniają kryterium dochodowe, o którym mowa w Ustawie o pomocy społecznej), dokumentem jest decyzja wójta (burmistrza, prezydenta) gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby, potwierdzająca to prawo.
Powyższe regulacje nie będą obowiązywać jednak długo, ponieważ już od 1 stycznia 2013 r. zmienia się zasadniczo stan prawny w tej materii. Nowelizacja przepisów skutkuje odejściem od dotychczasowych zasad dokumentacji prawa do świadczeń zdrowotnych – tym samym nie będą już potrzebne w/w dokumenty, ale pod warunkiem, że zostaną spełnione poniższe warunki:
- świadczeniobiorca potwierdzi swoją tożsamość przez okazanie dowodu osobistego, paszportu, prawa jazdy albo legitymacji szkolnej (legitymacja szkolna może być okazana jedynie przez osobę, która nie ukończyła 18. roku życia);
- świadczeniodawca uzyska potwierdzenie prawa do świadczeń opieki zdrowotnej osoby ubiegającej się o udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej na podstawie dokumentu elektronicznego, sporządzonego dla świadczeniodawcy przez NFZ na podstawie numeru PESEL osoby ubiegającej się o świadczenie. Dokument ten będzie musiał zawierać: imię i nazwisko osoby uprawnionej do świadczeń, numer PESEL oraz informację, według stanu na dzień sporządzenia dokumentu, o prawie do świadczeń opieki zdrowotnej.
Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych będzie weryfikowane przez placówkę ochrony zdrowia na podstawie numeru PESEL osoby ubezpieczonej w Centralnym Wykazie Ubezpieczonych. W przypadku dzieci do ukończenia 3. miesiąca życia, które nie posiadają numeru PESEL, potwierdzenie na podstawie dokumentu elektronicznego ma następować na podstawie numeru PESEL osoby zobowiązanej do zgłoszenia dziecka do ubezpieczenia zdrowotnego (w praktyce będzie to rodzic lub prawny opiekun dziecka). Widać zatem, że wszystko odbywać się będzie w formie elektronicznej, a nie jak obecnie w formie papierowej. Oczywiście, gdyby pojawił się problem z potwierdzeniem prawa do świadczeń zdrowotnych na nowych zasadach, zawsze będzie można udokumentować to za pomocą dotychczasowych dokumentów np. ZUS RMUA. Dokumentacja papierowa nie odchodzi zatem całkowicie w zapomnienie.
