Od 1 września 2013 r. do polskiego systemu prawnego wchodzą nowe zasady powoływania niektórych pracowników samorządowych. Zgodnie z nowelizacją wprowadzoną ustawą z dnia 10 maja 2013 r. o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych oraz niektórych innych ustaw, od tej daty zmieniają się zasady procedury powoływania sekretarzy w jednostkach samorządu terytorialnego.
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 5 w/w aktu prawnego, w urzędzie gminy, starostwie powiatowym i urzędzie marszałkowskim tworzy się odpowiednio stanowisko sekretarza gminy, powiatu i województwa. Nabór kandydatów na wolne stanowisko sekretarza przeprowadza się nie później niż w ciągu 3 miesięcy od zwolnienia stanowiska. Obsadzenie stanowiska sekretarza nie może nastąpić w drodze powierzenia pełnienia obowiązków. Od 1 września 2013 r. pracownikowi samorządowemu nie będzie można powierzyć, nawet na okres do 3 miesięcy w roku kalendarzowym, wykonywanie innej pracy niż określona w umowie o pracę, zgodnej z jego kwalifikacjami – oczywiście w odniesieniu do stanowiska sekretarza w konkretnej jednostce samorządu terytorialnego. Nowością jest zatem zlikwidowanie stosowanej powszechnie zasady wyboru sekretarzy w ramach tzw. „wewnętrznego naboru”, a zatem z pominięciem procedury konkursowej. Takie rozwiązanie było bowiem wysoko niestosowne i rodziło szereg podejrzeń co do rzetelności wyboru pracownika na przedmiotowe stanowisko. Mając na celu przejrzystość zasad zatrudniania w administracji publicznej, ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie odpowiedniej procedury konkursowej również i w tej materii.
Na stanowisku sekretarza może być zatrudniona osoba posiadająca co najmniej czteroletni staż pracy na stanowisku urzędniczym w jednostkach, o których mowa na wstępie niniejszego artykułu, w tym co najmniej dwuletni staż pracy na kierowniczym stanowisku urzędniczym w tych jednostkach lub osoba posiadająca co najmniej czteroletni staż pracy na stanowisku urzędniczym w przytoczonych jednostkach oraz co najmniej dwuletni staż pracy na kierowniczym stanowisku urzędniczym w innych jednostkach sektora finansów publicznych. Sekretarz podlega bezpośrednio kierownikowi urzędu. Kierownik urzędu może upoważnić sekretarza do wykonywania w jego imieniu zadań, w szczególności z zakresu zapewnienia właściwej organizacji pracy urzędu oraz realizowania polityki zarządzania zasobami ludzkimi. Sekretarz nie ma prawa tworzenia partii politycznych ani przynależności do nich. Ustawa definiuje także wolne stanowisko urzędnicze, którym jest stanowisko, na które, zgodnie z przepisami ustawy albo w drodze porozumienia, nie został przeniesiony pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, posiadający kwalifikacje wymagane na danym stanowisku lub nie został przeprowadzony na to stanowisko nabór albo na którym mimo przeprowadzonego naboru nie został zatrudniony pracownik.
Warto także podkreślić, że nowo dodany art. 6a ustawy o pracownikach samorządowych przewiduje, że w przypadku skazania prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe sekretarza gminy, sekretarza powiatu, sekretarza województwa zatrudnionego na podstawie umowy o pracę na stanowisku urzędniczym, doradcy lub asystenta właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego lub związku jednostek samorządu terytorialnego albo podmiot wykonujący czynności z zakresu prawa pracy wobec pracownika samorządowego odwołuje go lub rozwiązuje z nim umowę o pracę za wypowiedzeniem najpóźniej po upływie miesiąca od dnia, w którym uzyskał informację o fakcie prawomocnego skazania. Do tej pory prawomocne skazanie za przestępstwo nie wpływało w żaden sposób na fakt wykonywania pracy na stanowisku sekretarza w jednostkach samorządu gminnego.
