Zgodnie z treścią art. 186 Kodeksu Cywilnego, znalazca cudzej rzeczy, który postanowił odnaleźć uprawnionego do odbioru rzeczy oraz oddał mu rzecz, uczynił zadość swoim obowiązkom. Znalazca może żądać znaleźnego od uprawnionego w wysokości jednej dziesiątej wartości rzeczy. Takie roszczenie znaleźnego, znalazca może zgłosił najpóźniej w chwili wydania rzeczy osobie uprawnionej do odbioru. Jeżeli znalazca nie zgłosił roszczenia o znaleźne, możliwość żądania znaleźnego wygasa w chwili wydania rzeczy przez znalazcę.
Jeżeli znalazca rzeczy nie jest w stanie ustalić, kto jest uprawnionym do odbioru rzeczy znalezionej, powinien niezwłocznie oddać rzeczy właściwemu organowi przechowującemu (np. Policja ). Kiedy znalazca dostanie informacje, że organ przechowujący rzecz, ustalił, kto jest uprawniony do jej odbioru, znalazca ma prawo domagać się bezpośrednio od uprawnionego, znaleźnego.
Zdarzają się sytuację, że uprawniony, nie wywiązuję się ze swoich obowiązków i po dostarczeniu przez znalazcę rzeczy, uważa sprawę za zamknięta. W taki wypadku znalazca rzeczy w celu wyegzekwowania znaleźnego, powinien skierować do uprawnionego, któremu rzecz została wydana, wezwanie do zapłaty. Jeżeli po upływie terminu, który został wskazany w wezwaniu, znaleźnego dalej nie wypłacono, sprawę należy skierować do sądu.
Bywają również sytuację, w których uprawniony, po wezwaniu nie zgłasza się do jej odbioru. Jeżeli rzeczami znalezionymi są pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności oraz rzeczy mające wartość naukową lub artystyczną, które nie zostaną przez uprawnionego odebrane w ciągu roku od dnia wezwania go przez właściwy organ, a w razie niemożności wezwania – w ciągu dwóch lat od ich znalezienia, stają się własnością Skarbu Państwa. Inne rzeczy stają się po upływie tych samych terminów własnością znalazcy, jeżeli uczynił on zadość swoim obowiązkom. Jeżeli rzeczy są przechowywane przez organ państwowy, znalazca może je odebrać za zwrotem kosztów.
Powyższych rozwiązań nie stosuje się w przypadku znalezienia rzeczy w budynku publicznym albo w innym budynku lub pomieszczeniu otwartym dla publiczności ani w razie znalezienia rzeczy w wagonie kolejowym, na statku lub innym środku transportu publicznego. Znalazca obowiązany jest w tych wypadkach oddać rzecz zarządcy budynku lub pomieszczenia albo właściwemu zarządcy środków transportu publicznego, a ten postąpi z rzeczą zgodnie z właściwymi przepisami.
J/GB
