Spis treści
Związki partnerskie alternatywą dla małżeństw
Związki partnerskie – być może w niedalekiej przyszłości – staną się alternatywą dla tradycyjnych związków małżeńskich. Jak pokazują statystyki, popularność małżeństw stale maleje, za to sukcesywnie rośnie liczna związków nieformalnych. Z Narodowego Spisu Powszechnego z 2021 roku wynika, że w Polsce tzw. konkubinatów było aż 552,8 tys. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu ustawy o związkach partnerskich, rośnie także liczba małżeństw bez dzieci. W ciągu dekady liczba małżeństw z dziećmi zmniejszyła się z 41,8% ogółu rodzin do zaledwie 22,3%. Statystyki pokazują więc wyraźnie, że coraz więcej rodzin w Polsce to osoby pozostające w związkach nieformalnych.
Kto będzie mógł zawrzeć związek partnerski?
Projekt ustawy przewiduje, że rejestrowany związek partnerski mogą zawrzeć dwie osoby pełnoletnie, stanu wolnego, niezależnie od płci. Z uwagi na fakt, że rejestrowany związek partnerski ma wpływ na stan cywilny osoby, projektodawca zdecydował, by zapewnienie o braku przeszkód do jego zawarcia składało się także przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Kierownik urzędu stanu cywilnego ocenia zatem zdolność do zawarcia związku partnerskiego i dokonuje wpisu do rejestru związków partnerskich.
Związki partnerskie a kwestie majątkowe
Projekt ustawy o związkach partnerskich zawiera także uregulowania dotyczące wspólnego majątku. Z chwilą zawarcia rejestrowanego związku partnerskiego osoby wchodzące w rejestrowany związek partnerski połączy ustrój rozdzielności majątkowej.
Powyższe nie stoi na przeszkodzie zmianie ustroju majątkowego. Otóż osoby w rejestrowanym związku partnerskim mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego (umowa majątkowa partnerska) ustanowić wspólność majątkową (wspólność partnerską) obejmującą przedmioty majątkowe określone w tej umowie (wspólny majątek partnerski). Umowa taka może również poprzedzać zawarcie rejestrowanego związku partnerskiego.
Jakie jeszcze zagadnienia ureguluje nowe prawo?
Prócz projektu ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich światło dzienne ujrzały także regulacje zawarte w ustawie wprowadzającej ustawę o rejestrowanych związkach partnerskich. Zawiera ona przepisy nowelizujące obecnie obowiązujące przepisy ustaw w celu przyznania osobom w związkach partnerskich uprawnień w obszarze opieki zdrowotnej, zabezpieczenia społecznego, dziedziczenia i podatków.
W szczególności nowe prawo:
- rozszerzy definicję osoby bliskiej w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta,
- przyzna prawo pochówku w ustawie z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych,
- umożliwi dziedziczenie ustawowe po zmarłej partnerce/zmarłym partnerze, zwolnienie od podatku od spadków i darowizn oraz czynności cywilnoprawnych,
- wprowadzi możliwość wspólnego rozliczania osób partnerskich, które zawarły umowę o wspólności majątkowej, możliwość objęcia partnerki/partnera ubezpieczeniem zdrowotnym, reprezentowania partnerki/partnera przed urzędami i sądami,
- wprowadzi prawo do renty rodzinnej w przypadku śmierci partnerki/partnera i do zasiłku opiekuńczego w przypadku konieczności sprawowania opieki nad chorą partnerką/chorym partnerem.
Etap legislacyjny
Ustawa trafiła do konsultacji społecznych.
