Prezes Rady Ministrów utrzymał w mocy decyzję o zwrocie przez Krzysztofa R. kosztów kształcenia w Krajowej Szkole Administracji Publicznej (KSAP). Zgodnie z przepisami rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 29 października 1999 r. w sprawie stypendiów i innych kosztów kształcenia w KSAP – w przypadku skreślenia z listy słuchaczy po pierwszych ośmiu miesiącach kształcenia z przyczyn innych niż zdrowotne lub zgoda Prezesa RM, koszty kształcenia podlegają zwrotowi w wysokości podwójnej wysokości stypendium należnego słuchaczowi za okres jego kształcenia w KSAP. Sąd pytający wskazuje, iż w upoważnieniu wskazanym w art. 8 pkt. 2 ustawy o KSAP nie określono jakichkolwiek wytycznych dotyczących rozporządzenia. Oznacza to, iż omawiana delegacja ma charakter upoważnienia blankietowego, co skutkuje niezgodnością z konstytucją nie tylko art. 8 pkt 2 ustawy o KSAP, ale także art. 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia.
W art. 11 ust. 1 pkt 1 zakwestionowanego rozporządzenia przewidziano obowiązek zwrotu części kosztów kształcenia, nie odnosząc się do kosztów wynikających z poprzednich paragrafów rozporządzania, ale przyjmując, iż koszty te będą odpowiadać podwójnej wysokości należnego stypendium. Jednakże według sądu pytającego nie można wykluczyć, iż obowiązek zwrotu kosztów kształcenia jedynie w części, a więc kosztów wyliczonych w sposób określony w art. 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, będzie faktycznie przekraczał rzeczywiste koszty kształcenia słuchacza. Taki sposób ukształtowania obowiązku zwrotu części kosztów kształcenia oznacza, iż upoważniony organ nie zastosował się do reguł poprawnej legislacji, co może prowadzić do niezgodności kwestionowanego przepisu rozporządzenia z art. 2 konstytucji.
W wyroku z 9 marca Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 8 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1991 r. o Krajowej Szkole Administracji Publicznej jest niezgodny z art. 92 ust. 1 konstytucji. § 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 października 1999 r. w sprawie stypendiów i innych kosztów kształcenia w Krajowej Szkole Administracji Publicznej jest niezgodny z art. 92 ust. 1 konstytucji oraz jest zgodny z art. 2 konstytucji. Powyższe przepisy tracą moc obowiązującą z upływem sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.
Pierwszy zarzut sądu występującego z pytaniem prawnym dotyczył braku wytycznych w przepisie ustawowym upoważniającym do wydania rozporządzenia. Drugi dotyczył naruszenia reguł poprawnej legislacji, przez kwestionowany przepis rozporządzenia. W opinii sądu pytającego naruszenie to wynika z tego, że przy obecnym brzmieniu przepisów rozporządzenia, możliwe jest powstanie sytuacji, w której podlegająca obowiązkowi zwrotu kwota w wysokości podwójnego stypendium będzie przekraczać rzeczywiste koszty kształcenia słuchacza.
Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że przepisy ustawy o KSAP nie zawierają wytycznych dotyczących treści rozporządzenia. Nie określają kierunków rozwiązań, kryteriów czy celów, na podstawie których Prezes Rady Ministrów mógłby określić wysokość, szczegółowe zasady i tryb ustalania, wypłacania oraz zwrotu stypendium i innych kosztów kształcenia. Wskazane okoliczności przemawiają za uznaniem, że art. 8 pkt 2 ustawy o KSAP jest niezgodny z art. 92 ust. 1 konstytucji. Powoduje to także niezgodność zaskarżonego art. 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z 1999 r. z konstytucją.
Rozpatrując zarzut naruszenia zasad poprawnej legislacji Trybunał stwierdził, że określenie w art. 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z 1999 r. wysokości części zwracanych kosztów kształcenia przez odwołanie się do podwójnej wysokości pobranego stypendium nie narusza zasad poprawnej legislacji wymaganej przez art. 2 konstytucji. Z punktu widzenia zgodności z konstytucją konieczne jest jednak, aby kwota podwójnej wysokości stypendium podlegająca obowiązkowi zwrotu stanowiła rzeczywiście część kosztów kształcenia, czyli nie przekraczała pełnych kosztów kształcenia słuchacza. Gdyby w danej sytuacji podlegająca zwrotowi kwota podwójnej wysokości stypendium, przewyższała kwotę rocznego kosztu kształcenia, sąd administracyjny badający zgodność z prawem decyzji administracyjnej miałby kompetencję do odmowy zastosowania art. 11 rozporządzenia z 1999 r. jako przepisu niezgodnego z ustawą.
Pomimo tego, że przedmiotem kontroli Trybunału Konstytucyjnego był jedynie art. 11 ust. 1 pkt 1 kwestionowanego rozporządzenia, to – zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Trybunału – orzeczenie o niezgodności z konstytucją przepisu ustawowego stanowiącego upoważnienie do wydania rozporządzenia powoduje utratę mocy obowiązującej całego rozporządzenia. W celu uniknięcia powstania luki w przepisach regulujących stypendia i koszty kształcenia w KSAP, Trybunał Konstytucyjny – na podstawie art. 190 ust. 3 Konstytucji – odroczył o sześć miesięcy termin utraty mocy obowiązującej zakwestionowanych przepisów.
