Z Karty Nauczyciela można przejść na świadczenie bez względu na swój wiek. Wymagane jest natomiast, aby zainteresowana osoba wylegitymowała się co najmniej 30 – letnim okresem zatrudnienia – składkowym i nieskładkowym – w tym co najmniej 20 – letnią pracą nauczycielską albo co najmniej 25-letnim okres zatrudnienia, a w tym co najmniej 20-letnią pracą w szkolnictwie specjalnym. Wspomniane 20 lat pracy nauczycielskiej musi być wykonywane, co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy. Dodatkowo postawionym warunkiem do spełnienia jest także warunek rozwiązania stosunku pracy na wniosek nauczyciela lub też w innych okolicznościach określonych przepisami Karty Nauczyciela. Aby móc skorzystać z prawa do emerytury nauczycielskiej bez względu na wiek, osoba urodzona po 31 grudnia 1948 r. – wspomniane warunki stażowe musi spełnić do końca tego roku. Natomiast rozwiązanie stosunku pracy i złożenie wniosku o świadczenie może nastąpić po 31 grudnia 2008 r.
Jeśli chodzi o osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1.01.1969 r. – odnoszą się one wyłącznie do kobiet, które aby otrzymać wcześniejszą emeryturę do końca 2008 r. powinny ukończyć 55 lat oraz mieć co najmniej 20 lat pracy, w tym co najmniej 15 lat pracy nauczycielskiej w pełnym wymiarze czasu pracy. Prawo do wcześniejszej emerytury wynika w tym przypadku zarówno z ustawy emerytalnej jak i rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Ponadto nauczyciele mogą przejść na wcześniejszą emeryturę na ogólnych zasadach, przewidzianych dla pracowników, czyli np. kobieta, która do 31.12.2008 r. ukończy wiek 55 lat i będzie posiadała co najmniej 30-letni okres składkowy i nieskładkowy. Należy również przypomnieć, że dla osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r. nie ma żadnych dat granicznych, do których należałoby spełnić warunki, aby otrzymać prawo do wcześniejszej emerytury, w tym emerytury nauczycielskiej.
W sytuacji zatrudnienia na umowę o pracę – jeśli chodzi o wcześniejszą emeryturę – nie wymaga się rozwiązania stosunku pracy dla potrzeb przyznania prawa do emerytury. Jeśli nauczyciel zainteresowany jest natomiast podjęciem przez organ rentowy wypłaty świadczenia, to powinien rozwiązać umowę o pracę. Nauczyciel, który przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, aby otrzymać emeryturę powinien wraz z wnioskiem o to świadczenie złożyć wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa. Treść takiego wniosku zawarta jest w pkt 13 formularza "Wniosek o emeryturę i rentę z tytułu niezdolności do pracy" – formularz o symbolu ZUS Rp-1. Należy także pamiętać, że jeżeli nauczyciel urodzony po 31 grudnia 1948 r., chce mieć liczoną emeryturę według dotychczasowych tzw. starych zasad, wniosek do organu rentowego powinien złożyć przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, czyli 60 lat kobieta, 65 lat mężczyzna. Ponadto osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r., które na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymowały się, co najmniej 20 letnim stażem pracy w przypadku kobiety i 25 letnim stażem w przypadku mężczyzny – w tym mające, co najmniej 15 lat pracy nauczycielskiej w pełnym wymiarze CSU pracy – mogą przejść na wcześniejszą emeryturę po osiągnięciu obniżonego wieku emerytalnego, który dla kobiet wynosi 55 lat, a dla mężczyzn 60 lat. Wymagany jest również warunek rozwiązania stosunku pracy oraz nieprzystąpienia do OFE. Do pracy nauczycielskiej nie można zaliczyć innej pracy wykonywanej w szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach. Istotnym jest również to, że do tych wymaganych 15 lub 20 lat pracy nauczycielskiej nie mogą być zaliczone przypadające po 15 listopada 1991 r. okresy niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie lub świadczenia w razie choroby i macierzyństwa, np. okresy urlopu dla poratowania zdrowia, pobierania zasiłków chorobowych.
