Celem kontroli przedsiębiorców jest wyeliminowanie z rynku produktów, które nie spełniają określonych wymagań, co w konsekwencji prowadzi do zapewnienia bezpieczeństwa konsumentom. Jednakże należy pamiętać o tym, że działania te nie powinny utrudniać działalności gospodarczej prowadzonej zgodnie z prawem. Na skutek zmian, które obowiązują od 31 grudnia 2008 roku, ulepszone zostały procedury kontroli, na czym zyskują zarówno przedsiębiorcy, jak i organy administracyjne. Dla Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oznacza to m.in. prowadzenie postępowań na podstawie ustawy o systemie oceny zgodności w stosunku do produktów określonych w dyrektywach wspólnotowych, czym dotychczas zajmował się Główny Inspektorat Inspekcji Handlowej. Dyrektywy zawierają wymagania związane z bezpieczeństwem, zdrowiem, ochroną konsumenta oraz ochroną środowiska. Dotyczą one m.in. urządzeń elektrycznych – w tym sprzętu elektronicznego i AGD, zabawek, materiałów budowlanych, maszyn i wind.
Skoncentrowanie w jednym ręku kompetencji Głównego Inspektoratu Inspekcji Handlowej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów usprawnia wyeliminowanie zagrożeń i ryzyka stwarzanego przez niebezpieczne produkty sprzedawane w Polsce. Modyfikacja ta umożliwia również efektywniejsze wykorzystanie informacji przekazywanych np. w ramach europejskiego systemu RAPEX. Głównym celem jego funkcjonowania jest zapewnienie szybkiej wymiany informacji między państwami członkowskimi i Komisją Europejską na temat produktów stwarzających zagrożenie dla konsumentów oraz środków podjętych w danym kraju, aby wykluczyć lub ograniczyć ich wprowadzanie na rynek, a także ewentualnie użytkowanie. Aktualnie wszystkie dane o niebezpiecznych produktach są przekazywane bezpośrednio do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Brak bezpośredniego kontaktu między wojewódzkimi inspektoratami Inspekcji Handlowej a Urzędem wydłużał czas przekazywania dokumentów, a w konsekwencji opóźniał działania zmierzające do eliminowania z rynku produktów niebezpiecznych.
Ponadto likwidacja Głównego Inspektoratu Inspekcji Handlowej wiąże się także ze zmianami organizacyjnymi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsument. Najważniejszą z tych zmian jest utworzenie Departamentu Inspekcji Handlowej, który przejął zadania realizowane do tej pory przez GIIH polegające m.in. na przygotowywaniu planów kontroli dla wojewódzkich inspektorów Inspekcji Handlowej, analiz z przeprowadzonych kontroli artykułów i usług, koordynacji działań wojewódzkich inspektorów Inspekcji Handlowej, bezpośrednim kontaktowaniu się z nimi oraz systematycznym prowadzeniu audytów w wojewódzkich inspektoratach.
W dniu 31 grudnia 2008 roku Urząd przejął również dziewięć laboratoriów kontrolno-analitycznych w: Bydgoszczy, Katowicach, Kielcach, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Poznaniu, Warszawie oraz Wrocławiu, które obecnie wchodzą w skład GIIH. Placówki te zajmują się m.in. wykonywaniem oceny organoleptycznej produktów, przeprowadzaniem badań fizycznych i chemicznych kontrolowanych produktów oraz oceną zgodności z deklaracją producenta, wymaganiami zawartymi w odpowiednich normach, rozporządzeniach lub innych przepisach oraz interpretacją uzyskanych wyników badań. Od 31 grudnia 2008 roku korespondencja dotyczącą postępowań prowadzonych dotychczas przez Głównego Inspektora Inspekcji Handlowej powinna być przesyłana na adres siedziby Prezesa UOKiK.
