Aby samochód mógł uzyskać status zabytku, powinien liczyć sobie co najmniej 25 lat a produkcja danego modelu musiała zakończyć się przynajmniej 15 lat temu.
Wymogiem jest również, aby samochód posiadał co najmniej 75 procent oryginalnych części (w tym główne podzespoły pojazdu). Istnieje możliwość zakwalifikowaniu do pojazdów zabytkowych także pojazdu nowszego ale stanowiącego unikalny egzemplarz z uwagi na wyjątkowe rozwiązania konstrukcyjne i jednostkową produkcję. Taki pojazd musi ponadto charakteryzować się co najmniej jedną z poniżej wymienionych cech:
- posiada unikalne rozwiązania konstrukcyjne,
- dokumentuje ważne etapy rozwoju techniki motoryzacyjnej,
- ma jednoznaczny związek z ważnymi wydarzeniami historycznymi,
- ma udokumentowane użytkowanie przez osoby powszechnie uznane za znane i wyjątkowo ważne w danej epoce lub ponadczasowo,
- ma związek z ważnymi osiągnięciami sportowymi,
- posiada oryginalne wykonanie lub został odrestaurowany,
- został odtworzony wiernie, zgodnie z technologią z okresu jego produkcji.
Pierwszym etapem procedury rejestracji samochodu jako pojazdu zabytkowego jest wpisanie go do rejestru zabytków.
Organem uprawnionym do dokonania oceny, czy dane auto spełnia warunki aby otrzymać status pojazdu zabytkowego jest Wojewódzki Konserwator Zabytków lub działający na podstawie jego upoważnienia Kierownik Delegatury Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Niezbędnym warunkiem jest uzyskanie odpowiedniej opinii rzeczoznawcy do spraw techniki samochodowej -eksperta z dziedziny pojazdów zabytkowych. Musi to być rzeczoznawca z listy zatwierdzonej przez Generalnego Konserwatora Zabytków. Rzeczoznawca powinien opracować Kartę Ewidencyjną Zabytków Ruchomych Techniki, tzw. „białą kartę”, którą trzeba następnie dostarczyć konserwatorowi zabytków. Na podstawie tego dokumentu pojazd może być wpisany do rejestru zabytków.
Gdy samochód zostanie już wpisany do rejestru zabytków jego właściciel otrzymuje odpowiednie zaświadczenie. Z takim zaświadczeniem należy się następnie udać do okręgowej stacji kontroli pojazdów w celu zbadania jego stanu technicznego, aby auto mogło być dopuszczone do ruchu drogowego. Ostatni etap to rejestracja samochodu w wydziale komunikacji, gdzie należy złożyć wniosek o rejestrację pojazdu. Do wniosku należy dołączyć:
- dowód tożsamości,
- dowód wpisania pojazdu do rejestru zabytków wraz z opinią rzeczoznawcy,
- dokument własności pojazdu (np. akt darowizny bądź przekazania, umowa, rachunek lub faktura)
- dokumenty o stanie technicznym pojazdu otrzymane na stacji kontroli pojazdów,
- dowód rejestracyjny (łącznie z tłumaczeniem, jeśli pojazd był wcześniej zarejestrowany za granicą)
- w sytuacji braku dowodu rejestracyjnego (gdy np. na skutek upływu czasu uległ on zagubieniu bądź zniszczeniu), przepisy dopuszczają również możliwość zarejestrowania pojazdu na podstawie pisemnego oświadczenia właściciela pojazdu,
- tablice rejestracyjne w przypadku gdy samochód był już wcześniej zarejestrowany w Polsce,
- potwierdzenie uiszczenia wymaganych opłat,
- dokument poświadczający zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC.
Jedną z ważnych korzyści jakie wynikają z posiadania samochodu zabytkowego jest bezterminowa rejestracja i brak obowiązkowych przeglądów technicznych ( jeden przegląd techniczny na całą żywotność auta).
Ponadto istnieje możliwość czasowego opłacania ubezpieczenia OC, np. tylko wtedy, gdy właściciel samochodu zabytkowego będzie chciał wziąć udział w jakimś spotkaniu hobbystów. Można również uzyskać dopłaty od państwa na jego konserwację. Posiadanie takiego pojazdu niesie za sobą również kilka wad. Po pierwsze, na wyjazd za granicę kraju trzeba uzyskać specjalną zgodę wojewódzkiego konserwatora zabytków. Auta zabytkowego nie można odnawiać, przerabiać, rekonstruować czy dokonywać jakichkolwiek zmian bez zezwolenia konserwatora zabytków. Ponadto istnieje obowiązek dbania o takie auto, pod rygorem grzywny a nawet kary pozbawienia wolności.
