Przepisy ustawy o koncesji na roboty budowlane stanowią, że koncesja będzie jedynie nową metodą wykonywania tych zadań, a ryzyko ekonomiczne powodzenia przedsięwzięcia głównie zostanie przeniesione na podmiot prywatny. Zatem, ryzyko ekonomiczne jest najistotniejszym elementem odróżniającym koncesje od zamówienia publicznego, w którym całą odpowiedzialność za przedsięwzięcie ponosi zamawiający. Zgodnie z ustawą, koncesje będą miały zastosowanie w przypadkach, w których odbiorcą świadczenia będą osoby trzecie, czyli faktyczni użytkownicy koncesji. Dzięki nowym rozwiązaniom jednostki samorządu terytorialnego będą mogły zlecić np. wybudowanie drogi wybranej firmie, która przez 30 lat po jej oddaniu do użytku będzie pobierać od gminy opłatę. Natomiast po spłacie ostatniej raty droga stanie się własnością samorządu. Koncesja jest, więc umową o charakterze odpłatnym, w której koncesjonariusz zobowiązuje się do wykonania zamówienia za odpowiednim wynagrodzeniem. W przypadku koncesji na roboty budowlane może to być np. wyłączne prawo do korzystania z obiektu budowlanego. Analogicznie, koncesja na usługi oznaczać będzie wyłączne prawo do korzystania z tych usług.
Ponadto, przepisy tejże ustawy stanowią, że koncesja będzie umową tego samego rodzaju jak zamówienie publiczne. Rozróżnieniem pomiędzy tymi umowami jest jedynie sposób wykonania i charakter wynagrodzenia wykonawcy. Płatność może być przekazywana przez użytkowników przedmiotu koncesji lub dokonywana przez koncesjonodawcę. Jeśli chodzi o zamówienie publiczne to zastrzeżono jednak, że płatność nie może prowadzić do odzyskania całości nakładów poniesionych przez osobę udzielającą koncesji, ponieważ to właśnie na koncesjonariuszu spoczywa w zasadniczej części ryzyko ekonomiczne wykonywania koncesji.
Umowa koncesyjna nie będzie prowadzić do zmiany stosunków własnościowych, ponieważ podmiot prywatny i publiczny nie będą mogli utworzyć odrębnego podmiotu prawa. Strony nie będą mogły też dokonywać przywłaszczenia składników majątkowych w jakiejkolwiek formie prawnej. Podmiot prywatny będzie mógł udostępnić na czas koncesji niektóre składniki majątku, np. grunt konieczny do robót budowlanych. Koncesjonodawca będzie zobligowany do umieszczenia ogłoszenia o koncesji na roboty budowlane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, w swojej siedzibie – w miejscu powszechnie dostępnym oraz na stronie internetowej, jeśli taką posiada. W przypadku koncesji na usługi, ogłoszenie będzie zamieszczane w Biuletynie Zamówień Publicznych. Takie rozwiązania będą służyć przejrzystości prowadzenia postępowań o udzielenie koncesji. Uregulowano zagadnienia dotyczące postępowania o udzielenie koncesji i zawarcia umowy finalnej, która powinna mieć formę pisemną. W przypadku robót budowlanych termin umowy nie może przekraczać 30 lat, na usługi przewidziano 15-letni termin.
